• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسلم بن عمرو

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در منابع مربوط به قیام امام حسین علیه السلام، از غلامی ترک یا رومی، سخن به میان آمده است که در کربلا به شهادت رسید.




برخی او را واضح
[۱] تسَمیة مَنْ قتل مع الحسین علیه السلام، ش ۶۹.
[۲] الحدائق الوردیة، ص۱۰۴.
[۳] اعیان الشیعة ج۱، ص۶۱۲.
[۴] وسیلة الدارین، ص۲۰۰.
[۵] ابصار العین، ص۱۴۴- ۱۴۵.
[۶] فرسان الهیجاء ج۲، ص۱۳۴-۱۳۵.
و برخی دیگر اسلم بن عمرو
[۷] تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
[۸] ابصار العین، ص۹۵-۹۶.
[۹] ذخیرة الدارین، ص۲۶۶.
[۱۰] وسیلة الدارین، ص۴۲۸.
[۱۱] انصار الحسین علیه السلام، ص۷۳-۷۴.
[۱۲] اعیان الشیعة ج۳، ص۳۰۳-۳۰۴.
[۱۳] فرسان الهیجاء ج۱، ص۳۴-۳۵.
خوانده‏ اند.



گروهی او را از آنِ امام حسین علیه السلام می دانند.
[۱۴] مقتل الحسین علیه السلام((خوارزمى) ج۲، ص۲۸.
[۱۶] عوالم العلوم ج۱۷، ص۲۷۳.
برخى از منابع متأخر نقل كرده ‏اند كه پس از شهادت امام حسن، امام حسین علیهما السلام این غلام را خریدارى و به فرزند خود، امام سجاد علیه السلام بخشیدند.
[۱۷] تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
[۱۸] ذخیرة الدارین، ص۲۶۶.
و گروهی از آنِ ‏جنادة بن حارث سلمانی
[۱۹] تسمیة من قتل، ش ۶۹.
[۲۰] ابصارالعین، ص۱۴۴-۱۴۵.
[۲۱] وسیلة الدارین، ص۲۰۰.
[۲۲] اعیان الشیعة ج۱، ص۱۲.
[۲۳] فرسان الهیجاء ج۲، ص۱۳۴-۱۳۵.
و ابن شهرآشوب وی را از آنِ حُرّ
[۲۴] مناقب آل ابى ‏طالب ج۴، ص۱۱۳.
[۲۵] نفس المهموم، ص۲۶۶( پاورقى).
دانسته است.



نقل شده است که وی قاری قرآن، دانای به زبان عربی و در مواقعی کاتب امام حسین علیه السلام بوده است. هنگام هجرت امام حسین علیه السلام از مدینه به مکه و از آنجا به کربلا، همراه آن حضرت بود. روز عاشورا از امام علیه السلام اذن میدان گرفت و آهنگ پیکار کرد.
[۲۶] تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
[۲۷] ابصار العین، ص۹۵-۹۶.
[۲۸] ذخیرةالدارین، ص۲۶۶.
[۲۹] وسیلة الدارین، ص۱۰۰و۲۰۰.


۳.۱ - رجز اسلم


سماوی رجز زیر را به این غلام نسبت داده است:
أَمیری حُسَیْن وَنِعْمَ الْامیر • سُرورُ فُؤادَ البَشیرِ النَّذیر
[۳۰] ابصار العین، ص۹۵-۹۶.

فرمانده من حسین علیه السلام است؛ و چه خوب فرماندهی! -همانا او- مایه شادمانی قلب رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است.
اما برخی دیگر از منابع رجز مذکور را از آنِ جوانی که روز عاشورا پدرش شهید شده بود و به تشویق مادرش وارد میدان نبرد گردیده دانسته‏ اند.
[۳۱] مناقب آل ابى‏ طالب ج۴، ص۱۱۳.
[۳۲] مقتل الحسین علیه السلام(خوارزمى)) ج۲، ص۲۵
پاره‏ای از مآخذ رجزی را که در پی می‏ آید، برای این غلام ذکر کرده ‏اند:
الْبَحرُ مِنْ طَعنی وَضَربی یَصْطَلی • وَالْجوُّ مِنْ سَهمی وَنَبلی یَمْتلی‏
اذا حِسامی فِی یَمینی یَنْجَلی • یَنشَقُّ قَلْبُ الْحاسِدِ المُبَجَّلِ
[۳۳] مقتل الحسین علیه السلام(خوارزمى) ج۲، ص۲۸.

دریا از ضربت نیزه و شمشیرم می‏ جوشد؛ و آسمان از تیرم پر می ‏شود.آنگاه که تیغ در کفم آشکار شود؛ قلب حسود متکبر شکافته می ‏شود.

۳.۲ - شهادت اسلم


غلام پس از مبارزه‏ ای شجاعانه و کشتن شماری از آن قوم تبهکار، سرانجام بر اثر فراوانی جراحات بر زمین افتاد و با اندک توانی که در بدن داشت، به سوی امام حسین علیه السلام اشاره کرد. حضرت به بالین وی آمد، و دست در گردنش انداخت، و صورت بر صورت او گذاشت. غلام چشم گشوده، با دیدن امام علیه السلام تبسّمی کرد و گفت: «مثل من -سعادتمند- کیست که فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم صورتش را بر صورتم نهاده است!» و آنگاه به دیدار پروردگار شتافت.


 
۱. تسَمیة مَنْ قتل مع الحسین علیه السلام، ش ۶۹.
۲. الحدائق الوردیة، ص۱۰۴.
۳. اعیان الشیعة ج۱، ص۶۱۲.
۴. وسیلة الدارین، ص۲۰۰.
۵. ابصار العین، ص۱۴۴- ۱۴۵.
۶. فرسان الهیجاء ج۲، ص۱۳۴-۱۳۵.
۷. تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
۸. ابصار العین، ص۹۵-۹۶.
۹. ذخیرة الدارین، ص۲۶۶.
۱۰. وسیلة الدارین، ص۴۲۸.
۱۱. انصار الحسین علیه السلام، ص۷۳-۷۴.
۱۲. اعیان الشیعة ج۳، ص۳۰۳-۳۰۴.
۱۳. فرسان الهیجاء ج۱، ص۳۴-۳۵.
۱۴. مقتل الحسین علیه السلام((خوارزمى) ج۲، ص۲۸.
۱۵. بحارالانوار ج۴۵، ص۳۰.    
۱۶. عوالم العلوم ج۱۷، ص۲۷۳.
۱۷. تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
۱۸. ذخیرة الدارین، ص۲۶۶.
۱۹. تسمیة من قتل، ش ۶۹.
۲۰. ابصارالعین، ص۱۴۴-۱۴۵.
۲۱. وسیلة الدارین، ص۲۰۰.
۲۲. اعیان الشیعة ج۱، ص۱۲.
۲۳. فرسان الهیجاء ج۲، ص۱۳۴-۱۳۵.
۲۴. مناقب آل ابى ‏طالب ج۴، ص۱۱۳.
۲۵. نفس المهموم، ص۲۶۶( پاورقى).
۲۶. تنقیح المقال ج۱، ص۱۲۵.
۲۷. ابصار العین، ص۹۵-۹۶.
۲۸. ذخیرةالدارین، ص۲۶۶.
۲۹. وسیلة الدارین، ص۱۰۰و۲۰۰.
۳۰. ابصار العین، ص۹۵-۹۶.
۳۱. مناقب آل ابى‏ طالب ج۴، ص۱۱۳.
۳۲. مقتل الحسین علیه السلام(خوارزمى)) ج۲، ص۲۵
۳۳. مقتل الحسین علیه السلام(خوارزمى) ج۲، ص۲۸.
۳۴. بحارالانوار ج۴۵، ص۳۰.    
۳۵. العوالم،ص۲۷۳.    




جمعی از نویسندگان ، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا،ص۹۵-۹۶.








جعبه ابزار