اسناد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسناد، رفع
حدیث و رساندن آن است به گوینده اولی و ذکر
سند حدیث را گویند.
مفهوم اسناد در اصطلاح
علم درایه و رجال که مقابل
ارسال به کار می‌رود، عبارت است از
نقل حدیث با ذکر
نام همۀ راویانی که آن حدیث را از
معصوم علیه السّلام نقل کرده‌اند.
قال الطیبی: و هما (السند و الاسناد) متقاربان فی معنی اعتماد الحفاظ فی صحة الحدیث و ضعفه علیهما و قال ابن جماعه: المحدثون یستعملون السند و الاسناد لشیء واحد.
لفظ اسناد چون مصدر است به طور جمع و تثنیه آورده نمی شود، مگر اینكه به معنای
سند استعمال شود؛ مثلاً بگوییم: روی الشیخ هذا الحدیث باسانید مختلفه. روایت كرد شیخ این
حدیث را با سندهای مختلف و متفاوت .
نقل
احادیث مسنداً، از اختصاصات
مسلمین است كه در امم دیگر مانند
یهود و
نصاری نیست.
قال ابن حزم: نقل الثقه عن الثقه یبلغ به النبی صلی الله علیه و آله و سلم مع الاتصال، خص الله به المسلمین دون سائر الملل و اما مع الارسال والاعضال فیوجد فی كثیر من الیهود و لكن لا یقربون فیه من الموسی قربنا من
محمد بل یقفون بحیث یكون بینهم و بین موسی اكثر من ثلاثین عصراً و انما یبلغون الی شمعون و نحوه..... قال: و اما اقوال الصحابه و التابعین فلا یمكن الیهود ان یبلغوا الی صاحب نبی اصلاً و لا الی تابع له و لا یمكن النصاری ان یصلوا الی اعلی من شمعون و بولس.
ابو علی جیانی فرموده:
حق تعالی این امت را به سه چیز اختصاص داده كه به امم پیشین عنایت نفرموده:
اسناد،
انساب و
اعراب.
گاه اسناد در مفهوم سند نیز به کار رفته است؛ چنان که گفته می‌شود اسناد این حدیث صحیح است.
تفاوت اسناد به مفهوم نخست با سند در این است که سند به مجموع
راویان حدیث اطلاق می‌شود، امّا اسناد، نقل حدیث همراه ذکر سند آن است.
سنّت از جمله منابع دستیابی به
احکام شرعی است. در
استدلال کامل به
سنّت چند عنصر دخیل است و
صحّت سند و قابلیّت آن برای
اعتماد و
استناد، از جملۀ این عناصر است؛ به این معنا که استدلال به یک حدیث بر اطمینان به صدور آن از
معصوم علیه السّلام متوقّف است.
تحقّق اطمینان به صدور روایت از
معصوم بنا بر نظریۀ
اصولیان به مذکور بودن
سند روایت تا
معصوم علیه السّلام و اعتبار آن بر طبق موازین
علم درایه و
رجال است.
و بنا بر نظریۀ
اخباریین به ذکر سند حدیث تا رسیدن به یکی از کتاب های معتبر می‌باشد.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۱۸.
سایت اندیشه قم
كاظم مدير شانچى -علم الحديث، ص۲۰۶.
