البدور الزاهرة فی القرائات العشر المتواترة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
معرفی کتاب
«البدور الزاهرة فی القرائات العشر المتواترة» نوشته عبد الفتاح عبد الغنی القاضی و به زبان عربی است. این کتاب به بیان قرائات عشر از طریق کتاب «الشاطبیة» و «الدرة» میپردازد. مؤلف در این کتاب قرآن کریم را به چهار قسمت تقسیم کرده و هر قسمت را جداگانه مورد بحث قرار میدهد به این نحو که تک تک کلمات مورد نظر اختلاف ائمه دهگانه قرائت، چه در اصول و چه در فرش الحروف یادآور میشود. پس از آن کلمات دارای اماله و ادغام را در هر سوره بیان میکند. موضوعاتی که در این کتاب بدانها پرداخته شده عبارتند از: ۱- مبادی علم قرائات اعم از تعریف، موضوع، فائده، نسبت آن با سایر علوم، واضع، مسائل آن و.... ۲- قراء عشرة و راویان و طرق ایشان ۳- فرق بین قرائات و روایات و طرق و نیز اختلاف واجب و جایز. ۴- باب الاستعاذة که به حکم، صیغة و کیفیت استعاذه میپردازد. ۵- باب البسملة که طی آن به بحث از قرار دادن «بسملة» در ابتدای هر سوره پرداخته میشود. پس از آن به بیان قرائات مختلف قراء عشرة در تک تک سورههای قرآن و معرفی موارد اماله و ادغام در آن سورة پرداخته میشود. در باب «تکبیر» هم به بیان سبب ورود تکبیر هنگام ختم هریک از سورهها، حکم آن، صیغه تکبیر و وجوه آن و... پرداخته شده است. مقدم بر اصل کتاب «البدور الظاهرة» و نیز در انتهای آن دو کتاب یا رساله کوچک دیگر از مؤلف به چاپ رسیده است. کتابی که در ابتدا آمده «تاریخ القراء العشرة» و کتاب انتهایی «القرائات الشاذة و توجیهها من لغة العرب» نام دارد. نویسنده در «تاریخ القراء العشرة» به معرفی قاریان دهگانه، مشایخ و راویان ایشان و نیز روش ایشان و نیز روش راویانشان در قرائت میپردازد. در کتاب «القرائات الشاذة و...» نیز نویسنده به بیان قرائتهایی که نقل آنها منحصر به قراء اربعة یعنی ابن محیض، یحیی الیزیدی، حسن بصری و سلیمان اعمش یا راویان ایشان است پرداخته و برای هریک از این قرائتها توجیهی از لغت و اعراب بیان میکند. در این کتاب همچنین به ارکان و شرایط مقبولیت یک قرائت و وجوه تمایز قرائت مقبولة از قرائت شاذ و مردود و... پرداخته شده است.
ساختار کتاب
این اثر در واقع شامل سه کتاب ذیل است:
۱- «تاریخ القراء العشرة» که شامل یک مقدمه و معرفی ائمه عشرة در علم قرائت و مشایخ و راویان ایشان و نیز روش ایشان در قرائت میباشد. ۲- «البدور الظاهرة» شامل یک خطبه، مقدمهای در مبادی علم قرائات، قراء عشرة و رواة و طرق ایشان، فرق بین قرائات و روایات و طرق، مصطلحات به کار رفته در کتاب، باب الاستعاذة، باب البسملة، و بیان موارد اختلاف قرائت در تمام سورههای قرآن میباشد. هر سوره دو بخش به نام «الممال» و «المدغم» وجود دارد.
در «تتمه» هم به بیان وجوه استعاذه و تکبیر پرداخته میشود. ۳- القرائات الشاذة و توجیهها من لغة العرب» دارای یک «تمهید» و عناوینی چون: القرائات المقبولة و المردودة، کلمة موجزة عن الائمة الاربعة و رواتهم و طرقهم، اصول قرائت اعم از ادغام، فتح و اماله، و غیره میباشد. در این کتاب قرائتهای شاذ در تک تک سور قرآن معرفی شده است. در پایان هم فهرست مطالب کتاب (هرسه کتاب) درج شده است.
نسخه شناسی
نویسنده کتاب «شیخ عبد الفتاح عبد الغنی القاضی» است. این کتاب در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۵۸۲ صفحه برای بار دوم در سال ۱۴۲۶ ه- ۲۰۰۵ م از سوی انتشارات «دار السلام للطباعة و النشر و التوزیع» قاهره به چاپ رسیده است.