التنقیذ لأحکام التقلید (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«التنقید لاحکام التقلید»، اثر میرزا ابو طالب،
محمد بن ابو القاسم موسوی زنجانی (۱۳۲۹ ق)، در باره مسائل
تقلید و
اجتهاد و دلایل آن است که به
زبان عربی نوشته شده است.
کتاب، شامل یک مقدمه از مؤلف، بخشی تحت عنوان مقدمات در ۵ مقدمه و سه مقصد می‌باشد.
مقدمه اول از بخش مقدمات، پیرامون سه امر تحت عنوان «المستعمل باوصافه»، «ما تستعمل فیه» و «من تستعمل له» می‌باشد. مقدمه دوم، در باره اصل در هنگام
شک است. مقدمه سوم، در معنای تقلید است که به تعریف لغوی و اصطلاحی آن می‌پردازد. مقدمه چهارم، در معنای اجتهاد غیر مشروع است.
مقدمه پنجم، پیرامون ترک اجتهاد و تقلید است.
در مقصد اول از این کتاب که در باب
مقلدین است، بیان می‌دارد که
مکلفین دو قسم هستند: عده‌ای که می‌توانند فروع را به اصول از طریق موازین، برگردانند و عده‌ای که نمی‌توانند چنین کنند. وی، خاطرنشان می‌کند که در مورد دسته اول اختلاف است که آیا می‌توانند با این حال تقلید کنند یا نه؟ ایشان، می‌گویند: به سه دلیل زیر این عده نمی‌توانند تقلید کنند:
۱.
قاعده اشتغال .
۲.
اطلاقات کتاب و سنت .
۳. تشکیک قوی در شمول ادله تقلید نسبت به شخص متمکن؛ در نتیجه تقلید وی بدون مستند خواهد بود...
مقصد دوم، پیرامون مقلد (به فتح لام) است. در این بخش،
شرایط مجتهد را، اعم از
بلوغ ،
ایمان ،
عقل ،
عدالت ، مرد بودن، حلال زادگی، دارای ملکه اجتهاد بودن و زنده بودن بیان می‌کند.
مقصد سوم، در باره اموری است که پیرامون آنها تقلید صورت می‌گیرد. این مقصد، شامل ۴ امر و ۱۲ تنبیه است. امر اول، به این مطلب اشاره می‌کند که علم، در
اصول اعتقادی از باب موضوعیت اخذ شده نه طریقیت. در امر دوم، می‌گوید: عقول حکم می‌کنند که تکلیف به چیزی، با سد کردن یا انسداد طریق آن، قبیح، بلکه محال است. امر سوم، در باب علم و برخی از اقسام آن است و امر چهارم، در این باره است که ظاهر بلکه مقطوع این است که نزاع در این مقام، در معنای تقلید به معنای اصطلاحی در نزد
فقهاء نیست.
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
