اله (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اله از اصطلاحات قرآنی به معنای معبود بوده و در دو کاربرد
ذات خداوند و نیز معبودهای دروغین در
قرآن کریم آمده است.
مصدر آن به معنی
عبادت و
حیرت آمده و اِلَه مثل فعال مصدر بمعنی مفعول (مَاْلُوه) است
گویند: «اَلِهَ یَاْلَهُ: عبدٌ» از باب منع یمنع
و گویند: اله الْهاً: تحیر» از باب علم یعلم
. پس اگر آن را از اَلِهَ بمعنی تحیّر بگیریم، خدا را از آن جهت اِلَه گویند که عقول در درک ذات او متحیّر است و اگر از اله بمعنی عبادت بگیریم، از آن جهت اِلَه گوئیم که او معبود است.
راغب در
مفردات گوید: حق آن بود که این کلمه جمع بسته نشود چون سوای خدا معبودی نیست، لیکن عرب به اعتقاد خود که معبودهائی هست آن را جمع بسته و گفته‌اند: آلهة.
این کلمه در قرآن دو محلّ استعمال دارد یکی در باره ذات باری تعالی مثل
وَ اِلهُکُمْ اِلهٌ واحِدٌ لا اِلهَ اِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ دیگری در باره معبودهای دروغین که همه‌ی آنها را در مقام ذم و انکار نقل کرده است نظیر
الَّذِینَ یَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ اِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ و نظیر
اَ اِنَّکُمْ لَتَشْهَدُونَ اَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً اُخْری از آیه
وَ ما کانَ مَعَهُ مِنْ اِلهٍ اِذاً لَذَهَبَ کُلُ اِلهٍ بِما خَلَقَ... روشن می‌شود که معبود باید خالق باشد و جز خالق کسی حق ندارد معبود باشد فلذا معبود یکی است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اله»، ج۱، ص۹۶-۹۷.
