امام زاده طیب بن طاهر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طیب بن طاهر، امامزاده emām-zāde tayyeb- e-bn-e tāher ، زیارتگاهی واقع در روستای
کمرد، در دهستان
سیاه‌رود.
بنای این امامزاده در جنوب غربی دره و مسیل رودخانۀ فصلی
کمرد، در جیرمحلۀ روستای کمرد، در میان گورستـان قدیمی ده، به وسعت حدود ۸۰۰ مـ۲، و پوشیده از درختان چنار کهن‌سال با چهاردیواری محصور، واقع شده است.
بنای امامزاده شامل دو قسمت است:
قسمت اول برجی است آرامگاهی با گنبدی رُک که دارای ۸ وجه غیریکسان است. به نظر می‌رسد در گذشته پلان بنا چهارضلعی‌ای با گوشه‌های پخ بوده که به مرور زمان، به‌سبب اندودهای مکرر یا تعمیرات غیراصولی، به شکل دایره‌ای ناقص درآمده است. ضخامت دیوارهای این برج حدود ۱۳۰ سانتی‌متر است و به‌سبب اندودهای مکرر و رنگ‌آمیزی‌ای که روی آن صورت گرفته، نمی‌توان از نوع مصالحی که در آن به کار برده شده است، اطلاع دقیق کسب نمود؛ اما با توجه به ضخامت زیاد دیوارها می‌توان حدس زد که این برج احتمالاً با مصالح خشت و سنگ و گِل احداث شده است. بدنۀ خارجی این قسمت از بنا با سیمان سفید اندود، و روی آن با رنگ سبز رنگ‌آمیزی شده است.
فضای داخلی برج آرامگاهی، چهارضلعی‌ای با گوشه‌های پخ است؛ به عبارت دیگر، هشت‌ضلعی‌ای است که ۴ ضلع آن بزرگ‌تر از ۴ ضلع دیگر است. در بدنۀ ۴ ضلع بزرگ‌تر، ۴ طاق‌نما با قوس نیم‌دایره ایجاد شده است. در ضلع شرقی بنا پنجره‌ای به بیرون باز شده، و در ضلع جنوبی نیز درِ ورودی بنا تعبیه شده است. گنبد بنا از نوع دوپوش است که پوشش داخلی آن از نوع عرقچین چهاربخشی بوده، و تمامی سطوح آن با گچ اندود شده است. در داخل این مقبره، ضریح چوبی گره‌چین نسبتاً بزرگی وجود دارد که در اطراف آن، امکان گردش هم‌زمان جمعیت زیاد وجود ندارد.
قسمت دوم بنای امامزاده طیب بن طاهر، ایوانی است در جنوب و مقابل در ورودی امامزاده که با مصالح آجر احداث شده، و دارای ۳ درگاه ورودی زیبا ست که درگاه میانی از دو درگاه طرفین بزرگ‌تر است. سقف ایوان با تیرهای چوبی و تخته و گِل پوشانده شده، و روی آن قیراندود است. به نظر می‌رسد که قدمت ایوان احداث‌شده از دهۀ ۱۳۴۰ ش به آن سو تجاوز ننماید، اما قدمت بنای برج آرامگاهی به سده‌های ۹ یا ۱۰ ق بازمی‌گردد.
در محوطۀ اطراف امامزاده، به‌خصوص در ۳ نقطه که برای لوله‌کشی اقدام به حفر زمین کرده بودند، تکه‌هایی از سفال دورۀ تیموری مشاهده شده است. محوطۀ اطراف امامزاده تا دهۀ ۱۳۷۰ ش محل دفن اموات روستای کمرد بود، اما امروزه گورستان به فاصلۀ یک‌کیلومتری شمال روستا منتقل شده است و فقط اجازۀ دفن افراد خاص را در محوطۀ امامزاده می‌دهند.
پیرامون بنای امامزاده طیب بن طاهر، ۴ درخت چنار کهن‌سال وجود دارد که هر یک بیش از ۲۵۰ سال عمر دارند و هر کدام از این درختان دارای چند تنۀ قطورند و فضای اطراف امامزاده را به محیطی آرام و سرسبز تبدیل کرده‌اند، به‌گونه‌ای که آسمان را به‌سختی از زیر آنها می‌توان دید. بنای امامزاده طیب بن طاهر استحکام و
ایستایی خوبی دارد و به‌رغم قدمت زیاد آن، تاکنون در فهرست آثار ملی ثبت نشده است.
اهالی روستای کمرد اعتقاد زیادی به این امامزاده دارند و او را از نوادگان امام موسى کاظم (ع) می‌دانند.
•
پازوکی طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله «امام زاده طیب بن طاهر»، ص۱۱۶۸.
