امامزاده احمد بن موسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بیش از هزار و دویست سال است که منطقة
فارس متبرک به وجود
احمد بن موسی است. او یکی از شخصیت‌های معنوی و از رجال بزرگ
شیعه به شمار می‌رود. احمد فرزند و برادر
امام و فرزند و برادر شهید است. پدرش
موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) یگانه عصر و هفتمین ستاره آسمان
ولایت و مادرش‌ام احمد از زنان فاضلة دوران خویش است.
احمد بن موسی، در عبادت حق، پرهیزکاری،
زهد،
کرامت نفس و
جوانمردی زبانزد همگان بود و بزرگواریش سبب گردید، در طول حیاتش مردم دو بار به عنوان امام با او بیعت کنند و در هر دو بار او مردم را به مسیر صحیح
هدایت کرد.
پس از هجرت
حضرت رضا (علیه‌السّلام) چون تحمل فراق برادر برایش ناگوار شد، با عده زیادی راهی
ایران شد و نزدیکی
شیراز گرفتار حیله گری‌های مامون شد و احمد پس از نبردی نابرابر به
شهادت رسید و به دلیل خفقان موجود تا سال‌ها قبرش بر شیعیان مخفی ماند،
تا این که در زمان «
عضدالدوله دیلمی» و در پی واقعه‌ای شگفت، قبر آن بزرگوار آشکار شد.
از آن زمان تا کنون، شیعیان، به ویژه فارس نشینان به سان پروانگان به گرد بارگاه نورانی آن حضرت در طوافند. کراماتی که شیعیان با
توسل به این بزرگوار مشاهده کرده‌اند موجب شده است تا علاقه مندان آن حضرت از راه‌های دور و نزدیک به
زیارت او بیایند و کسب
فیض نمایند. مردم
فارس نیز از این که پذیرای زیارت کنندگان اویند، همیشه بر خود می‌بالند.
امام رضا (علیه‌السّلام) در سال ۱۸۳ ق. و در ۳۵ سالگی عهده دار امامت شیعیان شد. دوره امامت ایشان که بیست سال بود، مصادف با
خلافت‌هارون الرشید،
محمد امین و
مامون بود. بعد از مرگ محمد امین پس از کشمکش‌ها و شورش‌های مختلف خلافت به دست مامون
افتاد. اما او از ناحیه
علویان هراس داشت و دلیل اصلی آن نیز موقعیت معنوی امام رضا(علیه‌السّلام) بود. مامون تصمیم گرفت، حکومت خود را از ناحیه علویان در
امان نگه دارد. مطمئن‌ترین راه نزدیکی به امام رضا (علیه‌السّلام) و آرام نگه داشتن علویان، را انتخاب کرد. او در سال ۲۰۰ هجری قمری امام رضا (علیه‌السّلام) را بر خلاف میل قلبی اش مجبور کرد تا از
مدینه به
مرو هجرت کند. عموم شیعیان نیت باطنی مامون را نمی‌دانستند و همین جهل عمومی، سبب گردید سیل هجرت
سادات و علویان به سوی
ایران سرازیر شد. در این میان دو
کاروان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. یکی کاروانی که سرپرستی آن به عهده حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) بود و دیگری، کاروانی که به کاروانسالاری احمد بن موسی (علیه‌السّلام) روانه ایران شد. تعداد جمعیت کاروان احمد بن موسی (علیه‌السّلام) ظاهراً قابل توجه بوده است. در برخی منابع جمعیتشان را تا پانزده هزار نفر هم نوشته‌اند. تعداد زیادی از سادات و نزدیکان امام هشتم علاوه بر احمد و محمد و حسین از فرزندان امام کاظم (علیه‌السّلام) در این کاروان حضور داشتند.
قبر احمد بن موسی ـ (علیه‌السّلام) در بین سالهای ۳۳۸-۳۷۲ ق. در زمان حکومت عضدالدوله دیلمی‌آشکار گردید. بنا به گزارش دیگری
قبر آن بزرگوار در سال ۷۴۵ ق. در زمان حکومت
شاه ابو اسحاق که از
ممدوحان حافظ است، کشف گردید. البته آن چه برخی از
محققان به دست آورده‌اند این است که ظاهراً قبر آن حضرت در زمان عضد الدوله دیلمی‌ظاهر گشته. اما بر اثر مرور زمان و زلزله‌های پی در پی قبر وی از دیده‌ها مخفی گردید، تا این که مجدداً در سال ۷۴۵ ق. آشکار گردید. چنان که مجدالاشرف (یکی از متولیان حرم در عصر
نادرشاه) که مطالبی دربارة احمد بن موسی از خود به یادگار گذاشته است می‌گوید: «قبر امام زاده معصوم امیر احمد بن موسی (علیه‌السّلام) را امیر مقرب الدین مسعود بن بدر... عمارتی در خاطر داشت.»
این بیان می‌رساند که اطلاعاتی هر چند مختصر از قبر آن امام زاده وجود داشته است. در کتاب
بحرالانساب و آثار الاحمدیه، شرحی مفصل در مورد چگونگی آشکار شدن قبر آن حضرت در زمان عضدالدوله آمده است. گرچه بر اثر مرور زمان این ماجرا گرفتار مطالبی آمیخته با
افسانه شده است، اما همین مطالب راهگشای خوبی هستند. آن چه که در بیشتر گزارش‌ها آمده است بر این نکته تاکید دارد که شب‌ها نوری از قبر ایشان ساطع می‌شد و پیکر وی نیز که چندین قرن از
شهادت او می‌گذشته هنوز سالم و تازه به نظر می‌رسید و انگشتر در دستش بود که نگینش منقش به جمله «العزة الله احمد بن موسی» بود و همین انگشتری سبب شناسایی او شد. پس از ظاهر شدن قبر در شیراز مدت‌ها
جشن و
سرور برپا بود.
و از آن موقع تاکنون بارگاه ایشان بهتر از گذشته آباد و ملجا شیفتگان آن حضرت شده است.
به دلیل گذشت زمان و بروز حوادث و حاکم بودن حکومت‌های ضد شیعی، در مورد مدفن ائمه و فرزندان آنان اختلاف‌هایی وجود دارد، اما با وجود همه فشارها و تضییقاتی که نسبت به شیعیان وارد شد، علما و بزرگان شیعه توانستند با جان فشانی‌های فراوان
فقه و
تاریخ شیعه را حفظ کنند و برای آیندگان نگاه دارند چنان که تا مدت‌ها مدفن امام علی ـ (علیه‌السّلام) ـ مخفی بود ولی اولیاء خاص از آن اطلاع داشتند.
در مورد مدفن حضرت احمد بن موسی نیز برخی منابع معتقدند که او در ناحیه‌ای از خراسان مدفون است. اما اکثر
مورخین و
سیره نویسان،
شیراز را مدفن او می‌دانند و این نظریه از شهرت بیشتر و مطمئن تری برخوردار است.برخی از دانشمندانی که شیراز را مدفن وی می‌دانند.
سایت‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «امام زاده احمد بن موسی(ع)» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۴/۵
