تحریر1
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تحرير العباد به معنای رهایی انسان یا ملت از سلطه بیگانه و نیز استقلال در تصمیم‌گیری است که ملازم
آزادی و
استقلال دانسته می‌شود.
این مفهوم در فقه مستحدث بررسی شده و با
اصل حریت انسان‌ها در ارتباط است.
اطاعت از
خدا و فرستادگان او نیز به عنوان راه تحقق آزادی واقعی معرفی می‌شود.
تحرير العباد رها سازى مردم از بند
استکبار و
طاغوت را «تحرير العباد» گويند.
رهايى فرد يا يک ملت از يوغ
بردگی ديگرى و سلطه بيگانه و مستقل بودن در اراده و تصميم‌گيرى در عرصه‌هاى گوناگون اجتماعى، اعم از فرهنگى، سياسى، اقتصادى و مانند آن از مصاديق تحرير العباد به شمار مى‌آيد.
از اين رو مى‌توان گفت كه آزادى و رهايى انسان و استقلال ملازم يكديگرند؛ يعنى نبود يكى، نبود ديگرى را همراه دارد. اين عنوان در
مسائل مستحدث فقهى بحث و بررسى شده است.
يكى از اصول و قواعد معروف فقهى،
اصل حریّت و آزاد بودن انسان‌ها در برابر يكديگر است؛ يعنى هيچ انسانى از پيش خود بر ديگرى ولايت و سلطنت ندارد.
حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در اين باره مى‌فرمايد:
«بنده ديگرى مباش كه خداوند تو را آزاد قرار داده است.» ولایت و سلطنت بر خلق، تنها از آن خداست كه خلق را آفريده است و بر آفريده، تنها اطاعت آفريدگار واجب است.
البته منافع اين اطاعت نيز به مخلوق بازمى‌گردد؛ زيرا خالق متعال، بى‌نياز مطلق است و اين خلق است كه همواره به او نيازمند و با اطاعت و بندگى خداى خويش، فقر و نياز خود را برطرف مى‌كند.
اطاعت خدا تنها با اطاعت برگزيدگان و فرستادگان او، يعنى كسانى كه خدا امر به اطاعت‌شان كرده، تحقق مى‌يابد.
از اين رو، اطاعت آنان بر خلق واجب است و اين اطاعت براى مردم عين رهايى و آزادگى است؛ زيرا بندها و گروه‌هاى وجود آنان را مى‌گشايد و به هدف غايى خلقت رهنمون‌شان مى‌كند.
•
عمید زنجانی، عباس‌علی، فقه سیاسی، ج۱، ص۴۸۴.
