تفسیر اعراب•
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تفسیر اعراب،
تفسیر قرآن با توجه به
اعراب کلمات و ترکیب ادبی را می‌گویند.
زرکشی در کتاب
البرهان و
سیوطی در
الاتقان ذیل بحث
اعراب کلمات قرآن ، به دو
اصطلاح اشاره می‌کنند که گاهی در کلمات نحویان دیده می‌شود: "
تفسیرمعنا " و "
تفسیر اعراب "؛ یعنی گاهی
تفسیر و معنایی از یک جمله ارائه می‌شود که بر اساس معنا (با توجه به مجموعه قرائن و
سیاق جملات) و فارغ از ملاحظات قوانین ادبی و نحوی است، که در این صورت، مخالفت احتمالی این روش تفسیری و معنایی با
صناعت ادبی و نحوی ضرری ندارد.
اما گاهی در صدد تفسیر عبارت با ملاحظه اعراب کلمات و ترکیبات موجود در عبارت هستیم. در این صورت، باید بر اساس قوانین ادبی و نحوی عمل کرده، به آ ن‌ها ملتزم باشیم؛
مثلا
سیبویه درباره معنای آیه (ومثل الذین کفروا کمثل الذی ینعق بما لا یسمع…)
می‌گوید: "مثلکم و مثل الذین کفروا… "، و شارحان کلام سیبویه اختلاف کرده‌اند؛ برخی کلام وی را از قبیل تفسیر معنا دانسته‌اند؛ لذا نیازی به دخل و تصرف در عبارت و تقدیر چیزی نمی‌بینند، اما برخی دیگر که سخن سیبویه را از قبیل "تفسیر اعراب" دانسته‌اند، کوشیده‌اند کلام وی را با تقدیر چند
کلمه ، با قواعد نحوی سازگار کنند.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفسیر اعراب».
