تقوا و صراط مستقیم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انسان باید در زندگی بر
صراط مستقیم قدم بردارد و این صراط مستقیم یکی از عوامل تقوا پیشگی است.
پیروی از
صراط مستقیم یک عامل مهم برای تقواپیشگی می‌باشد.
«وان هـذا صرطی مستقیمـا فاتبعوه ولا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله ذلکم وصــکم به لعلکم تتقون؛
این راه مستقیم من است، از آن پیروی کنید! و از راه‌های پراکنده (و انحرافی) پیروی نکنید، که شما را از طریق
حق، دور می‌سازد! این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می‌کند، شاید پرهیزگاری پیشه کنید!».
(این راه مستقیم من، راه
توحید، راه حق و
عدالت، راه پاکى و
تقوا است از آن پیروى کنید و هرگز در راههاى انحرافى و پراکنده گام ننهید که شما را از راه خدا منحرف و پراکنده مى کند و تخم
نفاق و اختلاف را در میان شما مى پاشد(و ان هذا صراطى مستقیما فاتبعوه و لا تتبعوا السبل فتفرق بکم عن سبیله). و در پایان همه اینها براى سومین بار تاکید مى کند که اینها امورى است که
خداوند به شما توصیه مى کند تا پرهیزگار شوید(ذلکم وصاکم به لعلکم تتقون).
از ظاهر سیاق
آیه چنین برمى آید که مضمون این آیه، یکى از همان وصیتهایى است که خداوند
رسول گرامى خود را ماءمور به خواندن آن بر مردم فرموده، و لازمه این مطلب این است که جمله(و ان هذا صراطى مستقیما فاتبعوه)متعلق غرض اصلى نباشد، چون غرض اصلى متعلق به بیان کلیات دین بود که در دو آیه قبل بیان شد، پس ایراد این جمله وجهى ندارد مگر اینکه مقدمه و زمینه چینى باشد براى جمله (و لا تتبعوا السبل) همچنانکه همین جمله نیز توطئه و زمینه است براى جمله (فتفرق بکم عن سبیله).مقصود اصلى از آیه مورد بحث این است که بفرماید: شما از راه
خدا متفرق مشوید و در آن اختلاف راه میاندازید.و بنابراین، سیاق این آیه سیاق آیه شریفه(شرع لکم من الدین ما وصى به نوحا و الذى اوحینا الیک و ما وصینا به ابراهیم و موسى و عیسى ان اقیموا الدین و لا تتفرقوا فیه)است. پس اگر بعد از گفتن اینکه این وصایا صراط مستقیم من است و اختصاص به دین معینى ندارد مجددا امر کرد به اقامه
دین، در حقیقت خواست تا زمینه کلام را براى نهى از تفرقه در دین فراهم سازد.
بنابراین، معناى آیه چنین مى شود: علاوه بر محرماتى که گفته شد یکى دیگر از
محرمات این است که این صراط را که اختلاف و تخلف پذیر نیست واگذاشته و راههاى دیگر را پیروى کنید، چون این عمل شما را از راه خدا متفرق مى سازد و در میان شما ایجاد اختلاف مى نماید، و سرانجام باعث مى شود که از صراط مستقیم خدا یکسره بیرون شوید.مقتضاى ظاهر سیاق این است که مقصود از:(صراطى : راه من) صراط رسول خدا و
دین او باشد چون آنجناب است که ماءمور شده این تکالیف را به مردم برساند همچنانکه فرمود:(قل تعالوا اتل : بگو بیایید تا براى شما بخوانم) پس گوینده و بیان کننده تکالیف مذکور
رسول خدا (صلى الله علیه وآله و سلم) است، و خداى تعالى در این سیاق مقام
غیبت را دارا است، همچنان که فرموده : (فتفرق بکم عن سبیله ذلکم وصیکم به: که بیم آن میرود شما را از راه او متفرق سازد او شما را به آن سفارش کرده).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تقوا و صراط مستقیم»
