• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثوبان بن بجدد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ثَوْبان بن بُجدُد، محدّث و از صحابیان پیامبر اکرم و کنیه‌اش ابوعبداللّه بود. برخی او را اهل سِراة (مکانی بین مکه و یمن) و برخی اهل حِمیَر دانسته اند.
[۱] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
[۲] ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۸، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
نام پدرش را بُجْدُد و نیز جَحْدَر ثبت کرده اند.
[۳] ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
[۴] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
[۵] ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ج۱، ص۵۷۳، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵.
[۶] محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، ج۱، ص۱۲۴، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴.
اما زرکلی
[۷] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
یجدد ذکر کرده است.



پیامبر اکرم ثَوْبان بن بُجدُد را خرید و سپس آزاد کرد و او را در بازگشت به دیار خود یا ماندن نزد پیامبر مختار کرد. ثوبان نزد پیامبر ماند و تا هنگام رحلت پیامبر پیوسته در رکاب ایشان بود.
[۸] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.



ثوبان پس از رحلت پیامبر به شام رفت. مدتی در رَمْلَه و مصر به سر برد و سرانجام در حِمْص اقامت گزید. او در ۴۴، و به نقلی در ۵۴، در زمان خلافت معاویه، در همان شهر درگذشت.
[۹] ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۴۸، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت.
[۱۰] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
[۱۱] ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۹، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
[۱۲] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
[۱۳] ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، ج۱، ص۲۰۴، چاپ افست بیروت.



ثوبان از پیامبر ۱۲۸ حدیث نقل کرده
[۱۴] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
و جماعتی از تابعین، مانند شدّادبن أوس انصاری، جبَیْربن نُفَیْر حَضْرَمی، ابوادریس خَولانی، ابوسلام أسود حبشی و ابواسماء رَحْبی، از او روایت کرده اند.
[۱۵] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
[۱۶] ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
[۱۷] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.

بخاری و مسلم و دیگر مشایخ بزرگِ حدیث نیز در نوشته های خود، احادیثی از وی نقل کرده اند.
[۱۸] ابن کثیر، السیرة النبویة، ج۴، ص۶۲۱، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۳۸۳۱۳۸۶/ ۱۹۶۴۱۹۶۶، چاپ افست بیروت.    
ابونُعَیم اصفهانی
[۱۹] احمدبن عبداللّه ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۳، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷.
او را از عارفان اهل بصیرت دانسته است.


(۱) ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت؛
(۲) ابن حبان، کتاب الثقات، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت؛
(۳) ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، مصر ۱۳۲۸، چاپ افست بیروت؛
(۴) ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵؛
(۵) ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ )؛
(۶) ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵ـ۲۰۰۰؛
(۷) ابن کثیر، السیرة النبویة، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۸۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۶۶، چاپ افست بیروت؛
(۹) احمد بن عبداللّه ابو نعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷؛
(۱۰) خیر‌الدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۹۹؛
(۱۱) محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴؛

 
۱. ↑ ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۲. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۸، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۳. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۴. ↑ ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۵. ↑ ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ج۱، ص۵۷۳، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵.
۶. ↑ محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، ج۱، ص۱۲۴، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴.
۷. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
۸. ↑ ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۹. ↑ ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۴۸، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت.
۱۰. ↑ ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۱۱. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۹، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۱۲. ↑ ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۱۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، ج۱، ص۲۰۴، چاپ افست بیروت.
۱۴. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
۱۵. ↑ ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۱۶. ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۱۷. ↑ ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۱۸. ↑ ابن کثیر، السیرة النبویة، ج۴، ص۶۲۱، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۳۸۳۱۳۸۶/ ۱۹۶۴۱۹۶۶، چاپ افست بیروت.    
۱۹. ↑ احمدبن عبداللّه ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۳، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ثَوْبان بن بُجدُد»، شماره۴۲۸۴.    



جعبه ابزار