• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثوبان بن بجدد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ثَوْبان بن بُجدُد، محدّث و از صحابیان پیامبر اکرم و کنیه‌اش ابوعبداللّه بود. برخی او را اهل سِراة (مکانی بین مکه و یمن) و برخی اهل حِمیَر دانسته اند.
[۱] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
نام پدرش را بُجْدُد و نیز جَحْدَر ثبت کرده اند.
[۴] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
[۵] ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ج۱، ص۵۷۳، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵.
[۶] محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، ج۱، ص۱۲۴، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴.
اما زرکلی
[۷] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
یجدد ذکر کرده است.




پیامبر اکرم ثَوْبان بن بُجدُد را خرید و سپس آزاد کرد و او را در بازگشت به دیار خود یا ماندن نزد پیامبر مختار کرد. ثوبان نزد پیامبر ماند و تا هنگام رحلت پیامبر پیوسته در رکاب ایشان بود.
[۸] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.




ثوبان پس از رحلت پیامبر به شام رفت. مدتی در رَمْلَه و مصر به سر برد و سرانجام در حِمْص اقامت گزید. او در ۴۴، و به نقلی در ۵۴، در زمان خلافت معاویه، در همان شهر درگذشت.
[۹] ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۴۸، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت.
[۱۰] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
[۱۲] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
[۱۳] ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، ج۱، ص۲۰۴، چاپ افست بیروت.




ثوبان از پیامبر ۱۲۸ حدیث نقل کرده
[۱۴] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
و جماعتی از تابعین، مانند شدّادبن أوس انصاری، جبَیْربن نُفَیْر حَضْرَمی، ابوادریس خَولانی، ابوسلام أسود حبشی و ابواسماء رَحْبی، از او روایت کرده اند.
[۱۵] ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
[۱۷] ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.

بخاری و مسلم و دیگر مشایخ بزرگِ حدیث نیز در نوشته های خود، احادیثی از وی نقل کرده اند. ابونُعَیم اصفهانی
[۱۹] احمدبن عبداللّه ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۳، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷.
او را از عارفان اهل بصیرت دانسته است.



(۱) ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت؛
(۲) ابن حبان، کتاب الثقات، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت؛
(۳) ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، مصر ۱۳۲۸، چاپ افست بیروت؛
(۴) ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵؛
(۵) ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ )؛
(۶) ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵ـ۲۰۰۰؛
(۷) ابن کثیر، السیرة النبویة، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۳۸۳ـ۱۳۸۶/ ۱۹۶۴ـ۱۹۶۶، چاپ افست بیروت؛
(۹) احمد بن عبداللّه ابو نعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷؛
(۱۰) خیر‌الدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۹۹؛
(۱۱) محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴؛


 
۱. ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۲. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۸، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۳. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۴. ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۵. ابن حجر عسقلانی، کتاب تهذیب التهذیب، ج۱، ص۵۷۳، چاپ صدقی جمیل عطار، بیروت ۱۴۱۵/ ۱۹۹۵.
۶. محمدبن اسماعیل صنعانی، سُبُل السلام : شرح بلوغ المرام من جمع ادلة الاحکام، ج۱، ص۱۲۴، چاپ فواز احمد زمرلی و ابراهیم محمد جمل، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۴.
۷. خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
۸. ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۹. ابن حبان، کتاب الثقات، ج۳، ص۴۸، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت.
۱۰. ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۱۱. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۹، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۱۲. ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۱۳. ابن حجر عسقلانی، کتاب الاصابة فی تمییز الصحابة، ج۱، ص۲۰۴، چاپ افست بیروت.
۱۴. خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۱۰۲، بیروت ۱۹۹۹.
۱۵. ابن عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۲۱۸، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ( ۱۳۸۰/ ۱۹۶۰ ).
۱۶. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۱، ص۱۶۶، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵۱۴۲۱/ ۱۹۹۵۲۰۰۰.    
۱۷. ابن اثیر، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج۱، ص۲۴۹، قاهره ۱۲۸۰ـ۱۲۸۶، چاپ افست بیروت.
۱۸. ابن کثیر، السیرة النبویة، ج۴، ص۶۲۱، چاپ مصطفی عبدالواحد، قاهره ۱۳۸۳۱۳۸۶/ ۱۹۶۴۱۹۶۶، چاپ افست بیروت.    
۱۹. احمدبن عبداللّه ابونعیم، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج۱، ص۱۸۰ـ۱۸۳، بیروت ۱۳۸۷/ ۱۹۶۷.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ثَوْبان بن بُجدُد»، شماره۴۲۸۴.    



جعبه ابزار