جائفه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جراحت ناشى از نفوذ
آلت جرح به درون
بدن را جائفه می گویند که از این عنوان در باب
قصاص و
دیات سخن گفته‌اند.
جائفه
جراحتى است که
آلت جرح به بخشهاى میان تهى بدن، مانند
شکم،
پهلو،
سینه و گودى
گلو نفوذ کند. جائفه در
سر با سرایت
جراحت به درون
مغز تحقق مى‌یابد که از آن به «
دامغه» تعبیر مى‌گردد و زنده بودن شخص در این صورت بعید مى‌نماید .
در تحقق جائفه- بنابه تصریح برخى- صرف نفوذ به درون، هرچند با آلتى همچون سوزنِ بلند کفایت مى‌کند.
در جائفه- از آن جهت که ممکن است در مقام
قصاص جنایت بیشترى بر جانى وارد گردد- قصاص ثابت نیست.
دیه جائفه یک سوم
دیه کامل است.
اگر آلت
جرح از یک طرف بدن داخل و از طرف دیگر خارج شود، مثلًا از سمت سینه داخل و از پشت بیرون رود آیا دو جائفه به شمار مى‌رود و دو
دیه دارد یا یکى و یک
دیه؟ مسئله اختلافى است.
برخى در این فرض قائل به ۴۳۳
دینار و یک سوم
دینار دیه شده‌اند.
اگر کسى ابتدا بر عضوى از اعضاى دیگرى آسیبى وارد کند و سپس بر محلّ آسیب دیده،
جراحت جائفه وارد سازد، دو
دیه بر عهده‌اش ثابت مى‌گردد:
دیه جراحت و
دیه جائفه.
اگر کسى بر محلّ جائفه‌اى که دیگرى وارد ساخته، آلت
جرحى وارد کند، در صورت عدم گسترش
جراحت،
دیه‌اى بر او نیست و تنها
تعزیر مى‌شود و در صورت گسترش از عمق و سطح، به گونه‌اى که جائفه جدید بر آن صدق کند، بنابر تصریح برخى، جائفه دیگرى محسوب مى‌گردد و
دیه مستقل دارد و اگر گسترش تنها در سطح یا عمق باشد،
جانی دوم باید
ارش بپردازد.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد۳، صفحه۳۳.
