• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جشب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جَشب (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای غلیظ شدن طعام و یا بی‌خورش شدن آن که حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به عثمان بن حنیف، بیانی در خصوص بعثت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و ... از این واژه استفاده نموده است.



جَشب (بر وزن عقل) به معنای غلیظ شدن طعام و یا بی‌خورش شدن آن آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «جشب الطعام جشبا: غلظ او کان بلا ادم.»
همچنین معنای اسمی آن نیز به معنای طعام غلیظ یا بی‌خورش و خالی است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) خطاب به عثمان بن حنیف می‌نویسد: «...أ أقنع من نفسی بان یقال هذا امیرالمؤمنین و لا اشارکهم فی مکاره الدهر او اکون اسوة لهم فی جشوبة العیش؛ آیا فقط به این قناعت کنم که به من امیرالمؤمنین گویند و با مردم در گرفتاری‌های روزگار شریک نباشم و در سختی زندگی برای آن‌ها سر مشق نشوم.»
منظور از «جشوبة» در اینجا خشونت و سختی زندگی است.
امام (علیه‌السلام) در رابطه با بعثت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است: «انّ الله بعث محمدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و انتم معشر العرب علی شرّ دین ... تشربون الکدر و تاکلون الجشب و تسفکون دمائکم و تقطعون ارحامکم.»
واژه جشب (بر وزن کتف) به معنای طعام غلیظ و ناخوردنی یا بدون خورش است.
همچنین امام (علیه‌السلام) نسبت به زهد عیسی (علیه‌السلام) فرموده است: «فلقد کان یتوسّد الحجر و یلبس الخشن و یاکل الجشب.»


این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. ابن شعبة الحرانی، تحف العقول، ص۷۳.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۸، نامه۴۵.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۸، خطبه۲۶.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه۱۶۰.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹۷، نامه۳۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جشب»، ص۲۱۸.    






جعبه ابزار