جهاد و حیات (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جهاد با کافران، مایه
حیات جامعه ایمانی است.
یـایها الذین ءامنوا استجیبوا لله وللرسول اذا دعاکم لما یحییکم واعلموا ان الله یحول بین المرء وقلبه وانه الیه تحشرون.
ای کسانی که ایمان آورده‌اید!
دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می‌شود، و همه شما (در
قیامت) نزد او گردآوری می‌شوید
بر اساس یک قول، مقصود از «دعاکم لما یحییکم» دعوت به
جهاد است.
لام در جمله" لما یحییکم" به معنای" الی" است، و این تعبیر در استعمالات عرب زیاد است، و آن چیزی که رسول مردم را به آن
دعوت می‌کند دین حق است و دین حق همان اسلام است که قرآن کریم آن را به پیروی
فطرت و پذیرفتن دعوت آن به علم نافع و
عمل صالح تفسیر کرده است.
البته از نظر قرآن کریم برای حیات یک معنای دیگری است دقیق تر از آن معنایی که به نظر
ساده و سطحی انسان می‌رسد، چون در نظر سطحی، حیات عبارت است از زندگی دنیوی از روز
ولادت تا رسیدن
مرگ که دورانی است توام با
شعور و فعل ارادی که نظیرش و یا نزدیک به آن در حیوانات نیز یافت می‌شود، و لیکن خدای سبحان بطوری که از آیه" و ما هذه الحیاة الدنیا الا لهو و لعب و ان الدار الآخرة لهی الحیوان لو کانوا یعلمون"
برمی آید غیر این زندگی دنیایی یک زندگی دیگری برای انسان سراغ می‌دهد که اشتغال به زندگی دنیا که مشتی اوهام است از آن زندگی که
حقیقت زندگی است باز می‌دارد و حال آنکه
اشتغال به آن اهم و نتیجه آن نتیجه وجود آدمی و تحقق دادن به اغراض روحی او است، پس اشتغال به زندگی دنیا حجابی است که میان آدمی و رسیدن به حقیقت آن زندگی که در پیش هست حایل می‌شود.
و این همان معنایی است که خدای تعالی در یکی از آیات خطابیه روز
قیامت می‌فرماید: " لقد کنت فی غفلة من هذا فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید".
پس معلوم شد: برای انسان زندگی دیگری شریف تر و گرانمایه تر از زندگی
دنیا که خداوند
لهو و لعبش خوانده هست، و آن زندگی اخروی است که، به زودی پرده از رویش برداشته می‌شود، و آن زندگی است که دیگر مشوب و آمیخته با لهو و
لعب و لغو و گناه نیست، ودر آن آدمی جز به نور ایمان و روح
عبودیت سیر نمی‌کند، هم چنان که فرموده: " اولئک کتب فی قلوبهم الایمان و ایدهم بروح منه"
و نیز فرموده: " ا و من کان میتا فاحییناه و جعلنا له نورا یمشی به فی الناس کمن مثله فی الظلمات لیس بخارج منها".
آیه شریفه، ناظر به زندگی حقیقی انسان است که اشرف و اکمل از حیات دنیوی است و با
علم و عمل درک می‌شود.
پس این زندگی یک زندگی دیگری است عالی تر و گرانبهاتر از زندگی عمومی
دنیا که در آن همه رقم آدمها و حتی حیوانها هم به سر می‌برند، و از امثال جمله" و ایدناه بروح القدس"
و همچنین جمله" و کذلک اوحینا الیک روحا من امرنا"
برمی آید که باز یک زندگی دیگری است ما فوق آن دو زندگی که گفتیم، و به زودی در باره این زندگی سوم بحث مفصلی در جای مناسب خواهد آمد- انشاء الله-.
و کوتاه سخن، پس برای آدمی یک زندگی حقیقی هست که اشرف و کامل تر از
حیات و زندگی پست دنیایی او است، و وقتی به آن زندگی می‌رسد که استعدادش کامل و رسیده شده باشد، و این تمامیت
استعداد به وسیله
آراستگی به دین و دخول در زمره اولیای صالحین دست می‌دهد، هم چنان که رسیدن به زندگی دنیایی وقتی دست می‌دهد که
نطفه اش رشد نموده و هم چنان نمو کند تا استعدادش برای درک آن کامل شود یعنی به صورت
جنین در آید.
و آیه مورد بحث که می‌فرماید: " یا ایها الذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم" اشاره به همان
استعداد نموده و می‌فرماید پذیرفتن و عمل کردن به آن دستوراتی که دعوت حقه اسلامی، بشر را به آن می‌خواند انسان را برای درک آن زندگی حقیقی مستعد می‌سازد، هم چنان که این زندگی حقیقی هم منشا و منبع اسلام است، و علم نافع و
عمل صالح از آن زندگی سرچشمه می‌گیرد، و در همین معنا است آیه شریفه" من عمل صالحا من ذکر او انثی و هو مؤمن فلنحیینه حیاة طیبة و لنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعملون".
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جهاد و حیات (قرآن)»
