جهاد و قلمروی آن (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جهاد (و قلمروی آن): در
فقه اسلامی، احکامی درباره قلمروی منطقه جنگی و جبهه جنگ وجود دارد.
جبهه جنگ بخشی از منطقه جنگی است که در آن درگیری رخ می‌دهد.
به هنگام آغاز
جهاد تمامی سرزمین‌های
دار الحرب منطقه جنگی محسوب می‌شود؛ اما جنگ واقعی معمولاً محدود به جبهه جنگ است و توسعه جنگ به مناطق دیگر مشروط به شرایط امنیتی، رفتار دشمن و
مصلحت است.
هدف جهاد در
اسلام موقتی و کنترل شده است تا هرچه سریع‌تر به پایان
جنگ و محدودسازی آن برسد.
در مباحث فقهی، احکامی درباره قلمروی سرزمین‌های جنگی و جبهه جنگ وجود دارد.
معمولا بین منطقه جنگی و جبهه جنگ فراق وجود دارد و جبهه جنگ در قسمتی از منطقه جنگی که محل درگیری است، قرار می‌گیرد.
به هنگام آغاز جهاد تمامی سرزمین‌های دار الحرب منطقه جنگی محسوب می‌شود. هرچند که ممکن است به دلایلی جنگ تنها در منطقه خاص و محدودی موثر باشد و اما درگیری نظامی هرگز به سرزمین‌هایی که به نحوی با
مسلمانان قرارداد موثر در مسائل امنیتی و دفاعی دارند کشانده نمی‌شود.
توسعه جنگ از منطقه موثر (جبهه جنگ) به سایر نقاط منطقه جنگی، بستگی به شیوه عمل دشمن و مسائل امنیتی و دفاعی دارد، اما از آنجا که روح جهاد در اسلام بیانگر امری موقت و کنترل شده است و هدف نهایی اسلام سرعت بخشیدن به خاتمه جنگ و راهیابی به شیوه‌های محدودکننده و حتی پایان‌بخش و حذف جنگ است؛ از این رو می‌توان گفت که توسعه جبهه جنگ به سایر مناطق جنگی احتیاج به عاملی موثر و مصلحتی قابل توجه دارد.
• عمید زنجانی، عباس‌علی، جهاد (و قلمروی آن)، ج۱، ص۶۲۵-۶۲۶.
