جهاد و ولایت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
با توجه به آیات قرآن ازدیگر آثار جهاد
ولایت و
دوستی بین مجاهان است.
جهاد با مال و جان از سوی مؤمنان، عامل ولایت و مددکاری در میان آنان است.
ان الذین ءامنوا وهاجروا وجـهدوا بامولهم وانفسهم فی سبیل الله... اولـئک بعضهم اولیاء بعض..
کسانی که
ایمان آوردند و
هجرت نمودند و با اموال و جانهای خود در راه خدا
جهاد کردند، و آنها که پناه دادند و یاری نمودند، آنها یاران یکدیگرند و آنها که ایمان آوردند و
مهاجرت نکردند، هیچ گونه ولایت
دوستی و تعهدی در برابر آنها ندارید تا هجرت کنند! و (تنها) اگر در (حفظ) دین (خود) از شما یاری طلبند، بر شماست که آنها را یاری کنید، جز بر ضد گروهی که میان شما و آنها، پیمان (ترک
مخاصمه ) است و خداوند به آنچه عمل می‌کنید، بیناست!
در این قسمت از آیه اشاره بدو گروه" اول" و" دوم" شده است، یعنی مؤمنانی که در مکه
ایمان آورده بودند و پس از آن به
مدینه هجرت کردند، و مؤمنانی که در مدینه به پیامبر ایمان آوردند و به یاری و
حمایت او و مهاجران برخاستند، و آنها را اولیاء و حامیان و متعهدان در برابر یکدیگر معرفی می‌کند.
جالب توجه اینکه برای گروه نخست چهار صفت بیان کرده اول ایمان، دوم هجرت، و سوم جهاد مالی و اقتصادی (از طریق صرف نظر کردن از اموال خود در
مکه و یا صرف کردن از اموال خویش در
غزوه بدر و مانند آن) و چهارم
جهاد با خون و جان خویش در راه خدا و در مورد"
انصار" دو
صفت ذکر شده نخست" ایواء" (پناه دادن) دوم یاری کردن و با ذکر جمله" بعضهم اولیاء بعض" همه را در برابر یکدیگر متعهد و مسئول می‌داند.
در حقیقت این دو گروه در بافت
جامعه اسلامی یکی به منزله" تار" و دیگری به منزله" پود" بود و هیچکدام از دیگری بی نیاز نبود.
خداوند میان این دو
طائفه ولایت برقرار کرده و فرموده: " اولئک بعضهم اولیاء بعض" و این ولایت معنایی است اعم از ولایت
میراث و ولایت
نصرت و ولایت امن. به این معنا که حتی اگر یک فرد مسلمان کافری را امان داده باشد امانش در میان تمامی مسلمانان نافذ است، بنا بر این همه مسلمانان نسبت به یکدیگر
ولایت دارند یک
مهاجر ولی تمامی مهاجرین و انصار است، و یک انصاری ولی همه
انصار و
مهاجرین است، و دلیل همه اینها این است که ولایت در آیه بطور
مطلق ذکر شده.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جهاد و ولایت (قرآن)»
