• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جهم بن حکم قمی کوفی بصری مدائنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


جهم بن حکم (حکیم) قمی کوفی بصری مدائنی، از محدثان موثق در قرن سوم هجری قمری بود. برخی کوفی و بصری و مدائنی را سه نفر به شمار آورده‌اند ولی رجال‌شناسان متاخر هر سه نفر را یکی می‌دانند.


جهم بن حکم (حکیم) قمی کوفی بصری مدائنی، نجاشی گوید: جهم بن حکیم کوفی ثقه و کم روایت است. او کتابی دارد که ابن‌بطه از آن یاد کرده و اسنادش را خلط کرده است، چون یک بار آن‌را از احمد برقی (م ۲۸۰ هـ) و بار دیگر از احمد از پدرش نقل می‌کند.
[۱] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۳۰.    

شیخ طوسی یک بار از جهم بن حکم عمی (قمی) بصری و بار دیگر از جهم بن حکم مدائنی نام برده و در هر دو مورد می‌گوید که کتاب او را احمد برقی از پدرش نقل کرده است.
[۲] طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۴۴.    

آقا بزرگ تهرانی، کوفی و بصری و مدائنی را سه نفر به شمار آورده است،
[۳] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    
در حالی که نجاشی فقط از کوفی سخن گفته و شیخ از بصری و مدائنی نام برده است. گرچه درباره نام پدر نیز اختلاف دارند، لیکن به احتمال قوی در حکم و حکیم تصحیف رخ داده است. به هر حال رجال‌نویسان متاخر هر سه نفر را یکی می‌دانند.
[۴] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۵۵.    

راوی او چه احمد برقی و چه پدرش باشد، جهم را باید از رجال قرن سوم به شمار آورد، چون هر دو برقی مربوط به قرن سوم هستند.
کتاب الحدیث اثر اوست.
[۵] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۶] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۳۵۵.    
[۷] ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۳۲.    


۱. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۳۰.    
۲. ↑ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۴۴.    
۳. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    
۴. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۱۵۵.    
۵. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    
۶. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۶، ص۳۵۵.    
۷. ↑ ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۳۲.    


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۳۴، برگرفته از مقاله «جهم بن حکم قمی کوفی بصری مدائنی».



جعبه ابزار