• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جهنّم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جَهَنَّم (به فتح جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای خانه عذاب که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص پیشوای ظالم و ویژگی‌های پرهیزکاران از این واژه استفاده نموده است.



جَهَنَّم (به فتح جیم) به معنای خانه عذاب آمده است. به‌همین جهت در در اقرب الموارد گفته شده: «آن اسم عجمی و گویند فارسی و بقولی عبری است و اصل آن «کهنّام» است.» همچنین در کتاب قاموس آمده است: «ورکیّة جهنّام و جهنّم.» به معنای چاه عمیق و جهنم به علت عمیق بودن جهنم نامیده شده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با پیشوای ظالم خطاب به عثمان فرموده است: «و انی سمعت رسول الله صیقول یؤتی یوم القیامة بالامام الجائر و لیس معه نصیر و لا عاذر فیلقی فی نار جهنّم؛ روز قیامت پیشوای ظالم را می‌آورند در حالی‌ که نه یاری دارد و نه عذرآوری! و او در آتش جهنّم‌ انداخته می‌شود.»
امام (علیه‌السلام) در خطبه ۱۹۳، در باره‌ی پرهیزکاران می‌فرماید: «اذَا مَرُّوا بِآیَهٍ فِیهَا تَخْوِیفٌ اَصْغَوْا اِلَیْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ ظَنُّوا اَنَّ زَفِیرَ جَهَنَّمَ وَ شَهِیقَهَا فِی اُصُولِ آذَانِهِمْ؛ هنگامی که به آیه‌ای می‌رسند که بیم و انذار در آن است (انذار در برابر گناهان) گوش‌های دل خویش را برای شنیدن آن باز می‌کنند و گویی فریادها و ناله‌های زبانه‌های آتش دوزخ در درون گوششان طنین‌انداز است!» آن حضرت (علیه‌السلام) همچنین در نامه ۱۷، خطاب به معاویه فرموده‌اند: «وَ لَبِئْسَ الْخَلْفُ خَلْفٌ یَتْبَعُ سَلَفاً هَوَی فِی نَارِ جَهَنَّمَ؛ بدا پسری که پیرو پدر گردد و در پی او به آتش دوزخ در افتد!»


این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۴، ص۹۲.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۵، خطبه۱۶۴.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۴، خطبه۱۹۳.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۵، نامه۱۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جهنم»، ص۲۳۸.    






جعبه ابزار