حبل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَبْل (به فتح حاء) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای
ریسمان که
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
خوارج،
قرآن کریم و نسبت به خویش از این واژه استفاده نموده است.
حَبْل (به فتح حاء) به معنای ریسمان آمده است. اگر بر وزن (شرف) آید به معنای حامله شدن است چنان‌که گفته می‌شود: «حبلت المراد حبلا: حملت.»
واژه «احتبال»، به معنای افتادن به دام آمده است؛ چنان‌که گفته می‌شود: «احتبل الصّید: وقع فی الحبالة.»
واژه «حِباله» (به کسر حاء) به معنای ریسمان صید (تله، کمند، دام) آمده و جمع آن حبائل است. همچنین واژه «حبال» جمع حبل نیز می‌آید.
واژه «حبل» به معنای رگ نیز می‌آید.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی خطاب به خوارج فرموده است: «فانی نذیرکم ان تصبحوا صرعی باثناء هذا النهر... قد طوّحت بکم الدّار و احتبلکم المقدار؛
من شما را می‌ترسانم از اینکه در اثناء این
نهر جنازه‌هایتان به زمین افتد ...
دنیا شما را به
گمراهی کشانده، قضا و قدر به دامتان بکشد.»
امام (علیه‌السلام) درباره قرآن نیز می‌فرماید: «فانه حبل الله المتین و سببه الامین و فیه ربیع القلب و ینابیع العلم.»
علت استعمال حبل در قرآن به‌این جهت است که این کتاب
انسان را به
خدا مربوط می‌کند و در حقیقت ریسمانی است ما بین خدا و خلق.
آن حضرت (علیه‌السلام) در بیانی دیگر در رابطه با خودش فرموده است: «الیک عنّی یا دنیا فحبلک علی غاربک قد انسللت من مخالبک و افلتّ من حبائلک؛
دور شو از من‌ای دنیا، از چنگال‌های تو کنار کشیده‌ام و از دام‌های تو نجات یافته‌ام.»
این واژه ۲۸ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حبل»، ص۲۴۸-۲۴۷.
