• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث حَجْب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حديث حَجْب(به فتح حاوسکون جیم) به حديثی که بيانگر رفع تکلیف در صورت نرسيدن آن به مکلف است را گویند.




حديث حجب از امام صادق عليه السّلام روایت شده كه فرمود: ماحَجَبَ اللَّهُ عِلمَهُ عَن العِباد فَهُوَ موضوعٌ عَنهُم
در نسخه کافی شیخ کلینی کلمه علمه نيامده است.
[۲] الكافى (كلينى)ج۱ص ۱۶۴.
مفاد حدیث حجب اين است كه آنچه خداوند علمش را از بندگان پوشيده، (تکلیف به آن) از آنان برداشته شده است.



از اين عنوان در اصول فقه سخن گفته‏اند.
بدون شک براى هر رخدادى از جانب خدا حكمى است كه نزد صاحبان علم (معصومان عليهم السّلام) محفوظ است؛ ليكن به استناد حدیث حجب و ديگر احادیثِ هم مضمون آن، آنچه كه حكمش به مکلف نرسيده، وى در عمل نكردن به آن معذور است.
اصولیان به حدیث حجب بر اصل برائت و عدم وجوب احتیاط در موارد جهل به حکم استناد كرده‏اند.
[۳] نهاية الافكارج ۳ص ۲۲۶؛
[۵] دروس فى علم الاصول ۱/ ۵۶۳.

برخى، حدیث حجب را دلالت كننده بر برائت ندانسته و گفته‏اند:
ظاهر روایت- كه حجب را به خدا نسبت مى‏دهد- اين است كه حكمى كه خداوند، پیامبران را مأمور به ابلاغ آن به مکلفان نكرده، از آنان برداشته شده است، نه حكمى كه به سبب عوامل و عوارض خارجی از آنان پوشيده مانده است.



 
۱. وسائل الشیعة ج۲۷ص ۱۶۳    
۲. الكافى (كلينى)ج۱ص ۱۶۴.
۳. نهاية الافكارج ۳ص ۲۲۶؛
۴. تحریرات فی الاصول ج۷ص ۱۷- ۱۹    
۵. دروس فى علم الاصول ۱/ ۵۶۳.
۶. فرائد الاصول ج۲ص۴۱    





فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۳،ص ۲۶۰    




جعبه ابزار