• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حرس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حَرَس (به فتح حاء و راء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای حفظ و نگاهداری است که حضرت علی (علیه‌السلام) درباره‌ ارزش علم و علما و پندهای گرانبهای اخلاقی و اجتماعی از این واژه استفاده نموده است.



حَرَس (به فتح حاء و راء) به معنای حفظ و نگاهداری آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «حرسه حرسا و حراسة: حفظه.»
واژه «حارس» به معنای حفظ کننده آمده است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص ارزش علم و علما فرموده است: ««یَا کُمَیْلُ الْعِلْمُ خَیْرٌ مِنَ الْمَالِ الْعِلْمُ یَحْرُسُکَ وَ اَنْتَ تَحْرُسُ الْمَالَ وَ الْمَالُ تَنْقُصُهُ النَّفَقَهُ وَ الْعِلْمُ یَزْکُوا عَلَی الْاِنْفَاقِ وَ صَنِیعُ الْمَالِ یَزُولُ بِزَوَالِهِ»؛ ‌ای کمیل! علم از مال بهتر است (چرا که) علم، تو را پاسداری می‌کند ولی تو باید مال را پاسداری کنی. مال با هزینه کردن کاستی می‌گیرد در حالی که علم، با انفاق افزون می‌گردد. دست پروردگانِ مال، با زوال آن از بین می‌روند.(ولی دست پروردگان علوم پایدارند).»
• امام (علیه‌السلام) درباره پندهای گرانبهای اخلاقی و اجتماعی می‌فرماید: ««الْجُودُ حَارِسُ الْاَعْرَاضِ»؛ بخشش حافظ آبروهاست.»


این واژه هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. زبیدی، تاج العروس، ج۸، ص۲۳۸.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت۱۴۷.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ج۱۳، ص۱۹۴.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت۲۱۱.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۳، خطبه۱۱۶.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۹، نامه۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرس»، ص۲۶۴.    






جعبه ابزار