حری - به فتح حاء و سکون یاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَری (به فتح حاء و سکون یاء)
تَحَرّی (به فتح تاء و حاء) از واژگان
نهج البلاغه به معنای طلب شیء و قصد آن است و کلمه‌ی اَحری از مشتقات این واژه است که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره‌ی آمادگی برای
قیامت و برخورد با
منافق از این واژه استفاده نموده است.
حَری یا
تَحَرّی به معنای طلب شیء و قصد آن آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «تحرّی الامر: قصده.»
واژه‌ی «
حریّ» به معنای لایق و سزاوار آمده است.
واژه‌ی «
أَحْرَى» به معنای لایق‌تر است.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص آمادگی برای قیامت فرموده است:
«فَتَحَرَّ مِنْ اَمْرِکَ مَایَقُومُ بِهِ عُذْرُکَ، وَتَثْبُتُ بِهِ حُجَّتُکَ، وَخُذْ مَا یَبْقَی لَکَ مِمَّا لاَ تَبْقَی لَهُ»؛
(از کار خود آن‌را بطلب که عذرت با آن مقبول و دلیلت ثابت می‌شود،
عمل صالح را که برای تو باقی می‌ماند برگیر از
دنیایی که برای آن باقی نخواهی ماند.)
• امام (علیه‌السلام) در پاسخ به اعتراض
اشعث بن قیس ـ هنگامی که بالای
منبر در حال
خطبه خواندن بود و او خطاب به آن حضرت (علیه‌السلام) گفت: این سخن به‌ضرر توست نه به نفع تو! ـ فرموده است:
«ومَا یُدْرِیکَ مَا عَلَیَّ مِمَّا لِی؟ عَلَیْکَ لَعْنَةُ اللهِ وَلَعْنَةُ اللاَّعِنِینَ! ... وَاِنَّ امْرَاً دَلَّ عَلَی قَوْمِهِ السَّیْفَ، وَسَاقَ اِلَیْهِمُ الحَتْفَ، لَحَرِیٌّ اَنْ یَمقُتَهُ الاْقْرَبُ، وَلاَ یَاْمَنَهُ الاْبْعَدُ!»؛
(
لعنت خدا و لعنت لعنت کنندگان بر تو باد، تو چه می‌دانی آنچه را که به‌ضرر من است از آنچه به نفع من است ... مردی که
شمشیر را به‌طرف قومش دلالت کرده و
مرگ را بر آن‌ها آورده است، سزاوار است که نزدیکان، او را
دشمن دارند و بیگانگان امانش ندهند.)
در جریانی اشعث قوم خویش را فریب داد و
خالد بن ولید را در یمامه بر آن‌ها حمله‌ور کرد، خالد آن‌ها را کشت، امام (علیه‌السلام) نیز بآن جریان اشاره فرموده است.
این واژه هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است؛ مانند:
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد برگرفتن توشه برای
آخرت فرموده‌اند: «
«وَإِنَّ غَايَةً تَنْقُصُهَا اللَّحْظَةُ، وَتَهْدِمُهَا السَّاعَةُ، لَجَدِيرَةٌ بِقِصَرِالْمُدَّةِ، وَإِنَّ غَائِباً يَحْدُوهُ الْجَدِيدَانِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ، لَحَرِيٌّ بِسُرْعَةِ الاْوْبَةِ.»»
• امام (علیه‌السلام) در خصوص پرهیز از مظاهر دنیا می‌فرماید: «
«وَلاَ عَهْدَ لَهُ بِالشِّبَعِ أَوْ أَبِيتَ مِبْطَاناً وَحَوْلِي بُطُونٌ غَرْثَى وَأَكْبَادٌ حَرَّى، أَوْ أَكُونَ».»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حری»، ص۲۶۸.
