• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین بن محمدرضا بروجردی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بروجردی، حسین بن محمدرضا، از علمای امامیه در قرن سیزدهم و صاحب منظومه ای در رجال است.



به گفته خودش، در شوال ۱۲۳۸ به دنیا آمد و در شهرهای نجف و کربلا و بروجرد نزد علمایی چون صاحب جواهر و شیخ محمدحسن کاشف الغطاء و شیخ محمّدحسین صاحب فصول و سیدشفیع جاپلقی و سیّد جعفر دارابی به تحصیل فقه و اصول و تفسیر و رجال پرداخت
[۱] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۶، ص۱۸، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲] جزء۲، قسم ۱، ص ۳۹۱، محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۲: الکرام البررة، مشهد۱۴۰۴.
[۳] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال، ج۱، ص۱۴۷، چاپ احمد منزوی، تهران ۱۳۳۷ ش.
[۴] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
[۵] عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).
و به مراتب بلند علمی دست یافت.
پدرش از علما بود و از سیّد عبدالله شبّر اجازه حدیثی گرفته بود.
[۶] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۸، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
[۷] عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).

برادرش سید علیمحمد (متوفی ۱۲۹۲) نیز از علما بود.


شهرت عمده بروجردی به دلیل سرودن منظومه ای است در ۱۳۱۳ بیت در علم رجال به نام زبدة المقال (یا نخبة المقال) که از دقّت و ایجاز و فصاحت برخوردار است.
محدّث قمی تاریخ در گذشت عالمان مشهور را از این کتاب نقل کرده است.
[۸] عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).

این منظومه در ۱۲۶۰، سروده شده و در ۱۳۱۳ همراه رساله ای دیگر به نام المستطرفات فی النِّسب و الالقاب و الکنی به نثر، چاپ شده است.
مولی علی عَلیاری تبریزی (متوفی ۱۳۲۷) منظومه ای با نام منتهی الا´مال فی تتمیم زبدة المقال در تکمیل آن سروده و سپس هر دو منظومه را با عنوان بهجة الا´مال شرح کرده است.
[۹] محسن امین، اعیان الشیعة، ج۶، ص۱۸، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۰] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
[۱۱] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۱۵۹ـ۱۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۲] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۲، ص۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۴] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.

فرزند شارح، محمدحسن علیاری، نیز این شرح را با نام مختصرالمقال تلخیص کرده است.
[۱۵] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۱۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.

سید شهاب الدین مرعشی نجفی نیز تعلیقه ای به نام منیة الرجال بر نخبة المقال نوشته است.
[۱۶] محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۲۰۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



بروجردی تفسیری بزرگ نیز داشته که مقدمه و بخشی از سوره بقره آن پایان یافته است.
[۱۷] جزء۲، قسم ۱، ص ۳۹۲، محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۲: الکرام البررة، مشهد۱۴۰۴.
[۱۸] عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).



او در ۱۲۷۷ یا۱۲۷۶
[۱۹] فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، (بی جا، بی تا).
در بروجرد درگذشته است.
[۲۰] عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵هم، (بی جا، بی تا).
[۲۱] محمد علی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۲، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۲۲] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.



فرزندش، سید نورالدین و فرزند وی سیّد عبدالحسین، نیز از علما بوده اند.
[۲۳] محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دوره قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.



(۱) محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۲: الکرام البررة، مشهد۱۴۰۴.
(۳) محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال، چاپ احمد منزوی، تهران ۱۳۳۷ ش.
(۴) محسن امین، اعیان الشیعة، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۵) محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
(۶) عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، (بی جا، بی تا).
(۷) محمد علی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.

 
۱. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۶، ص۱۸، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲. ↑ جزء۲، قسم ۱، ص ۳۹۱، محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۲: الکرام البررة، مشهد۱۴۰۴.
۳. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، مصفّی المقال فی مصنّفی علم الرجال، ج۱، ص۱۴۷، چاپ احمد منزوی، تهران ۱۳۳۷ ش.
۴. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
۵. ↑ عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).
۶. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۸، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
۷. ↑ عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).
۸. ↑ عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).
۹. ↑ محسن امین، اعیان الشیعة، ج۶، ص۱۸، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۰. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
۱۱. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۱۵۹ـ۱۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۲. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۲، ص۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۳. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۴. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۵. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۱۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۶. ↑ محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۳، ص۲۰۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۱۷. ↑ جزء۲، قسم ۱، ص ۳۹۲، محمد محسن آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، جزء۲: الکرام البررة، مشهد۱۴۰۴.
۱۸. ↑ عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵، (بی جا، بی تا).
۱۹. ↑ فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، (بی جا، بی تا).
۲۰. ↑ عباس قمی، فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة، ج۱، ص۱۵۵هم، (بی جا، بی تا).
۲۱. ↑ محمد علی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۲، تهران ۱۳۶۹ ش.
۲۲. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دورة قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.
۲۳. ↑ محمدعلی حبیب آبادی، مکارم الا´ثار در احوال دوره قاجار، ج۴، ص۱۰۵۹، اصفهان ۱۳۶۲ـ ۱۳۶۴ ش.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بروجردی»، شماره۱۰۶۹.    



جعبه ابزار