• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَسّ (مفردات نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




حسّ (بر وزن عقل) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای قتل و کشتن است.



حسّ به معنای قتل و کشتن است. «حسّه حسّا: قتله»


در قرآن مجید آمده (وَ لَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ اِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِاِذْنِهِ). امام علی (علیه‌السلام) در بعضی از روزهای صفین به یارانش فرموده: ««وَ لَقَدْ شَفَى وَ حَاوِحَ صَدْرِي أَنْ رَأَيْتُكُمْ ... تُزِيلُونَهُمْ عَنْ مَواقِفِهِمْ كَمَا أَزَالُوكُمْ؛ حَسًّا بِالنّضَالِ، وَ شَجْراً بِالرّمَاحِ»» «(امّا خوشبختانه) به ناراحتى‌هاى درونم شفا بخشيديد، چون سرانجام ديدم همان‌طور كه شما را هزيمت دادند، صفوفشان را در هم شكستيد و آنان را از لشكرگاه خود رانديد، همان‌طور كه آن‌ها شما را كنار زدند (مى‌ديدم) آن‌ها را به باد تير و نيزه مى‌گرفتيد»(شرح‌های خطبه: )

۲.۱ - ترجمه لغات

«وحاوح» جمع وحوحه، صدای سینه دردمند است. منظور از آن، سوزش غضب در سینه است.»
در اشاره به فتنه صاحب الزنج (علی بن محمد بن عبد الرحیم از بنی عبد القیس که ادعا کرد از اولاد زید بن علی بن الحسین (علیه‌السلام) است در بصره خروج کرد و خرابی‌ها به بار آورد و او بر مهتدی عباسی خروج کرده بود) فرموده: ««فَوَيْلٌ لَكِ يَا بَصْرَةُ عِنْدَ ذَلِكِ مِنْ جَيْشٍ مِنْ نِقَمِ اَللَّهِ لاَ رَهَجَ لَهُ وَ لاَ حِسَّ»» (واى بر تو اى «بصره»! از لشكرى كه به‌عنوان کیفر الهی بدون گرد و غبار و بدون سر و صدا به تو حمله‌ور مى‌گردد!)(شرح‌های خطبه: )
(رهج، به معنی غبار و «حس» به فتح اوّل را همهمه و صداهای مختلط گفته‌اند ولی در لغت «حسّ» به کسر اوّل به معنی صوت آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۲۷۳.    
۲. الطریحی النجفی، فخر الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۶۲.    
۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۵۲. (صفحه ۶۹)    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۳۹، خطبه ۱۰۶.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۵، خطبه ۱۰۷.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ص۲۰۵، خطبه ۱۰۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۷، خطبه ۱۰۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۰۴.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۷۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۰.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۸، خطبه ۱۰۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۸، خطبه ۱۰۲.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ص۱۹۶، خطبه ۱۰۰.    
۱۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۰۴.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۵، خطبه ۱۰۲.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۳.    
۱۹. میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۲۰. شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج، ص.    
۲۱. خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج، ص.    
۲۲. ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج، ص.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حَسّ»، ج۱، ص۲۷۳.    






جعبه ابزار