خشونت-خضر ()
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آثار خشونت (قرآن)
===============================================================
اجتناب از خشونت (قرآن)
===============================================================
عوامل اجتناب از خشونت (قرآن)
===============================================================
خشونت آزر => همین مدخل، خشونت با ابراهیم علیه السلام
===============================================================
خشونت اصحاب اخدود (قرآن)
===============================================================
خشونت با انبیا (قرآن)
نیز => همین مدخل، خشونت مردم انطاکیه و عوامل خشونت: قساوت قلب و گناه
===============================================================
خشونت با بنی اسرائیل ()
===============================================================
خشونت با مؤمنان ()
۲۸. تهدید فرعون،
به برخورد خشونت آمیز با ساحران ایمان آورنده
به پروردگار جهانیان:
والقی السحرة سـجدین• قالوا ءامنا برب العــلمین• قال فرعون... • لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین.
قال ءامنتم له... فلاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف...
قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... لاقطعن ایدیکم...
نیز => همین مدخل، خشونت اصحاب اخدود
===============================================================
خشونت با والدین ()
۲۹. نهی خداوند، از خشونت با والدین:
... وبالولدین احسـنـا... فلاتقل لهما اف ولا تنهرهما...
===============================================================
خشونت با یتیمان ()
۳۰. خشونت با یتیمان، کاری نکوهیده:
ارءیت الذی یکذب بالدین• فذلک الذی یدع الیتیم.
۳۱. نهی خداوند، از خشونت با یتیمان:
فاما الیتیم فلا تقهر.
نیز => همین مدخل، عوامل خشونت: تکذیب، تکذیب اسلام و تکذیب حسابرسی
===============================================================
خشونت با یوسف () علیه السلام
۳۲. خشونت برادران یوسف با وی:
اقتلوا یوسف او اطرحوه ارضـا یخل لکم وجه ابیکم وتکونوا من بعده قومـا صــلحین• فلما ذهبوا
به واجمعوا ان یجعلوه فی غیـبت الجب...
نیز => همین مدخل، عوامل خشونت: حسد
خشونت برادران یوسف => همین مدخل، خشونت با یوسف علیه‌السّلام و عوامل خشونت، حسد
===============================================================
خشونت بنی اسرائیل ()
۳۳. رفتار خشونت آمیز بنی اسرائیل با یکدیگر:
واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل... وقولوا للناس حسنـا... • ثم انتم هــؤلاء تقتلون انفسکم وتخرجون فریقـا منکم من دیـرهم تظـهرون علیهم بالاثم والعدون وان یاتوکم اسـری تفـدوهم وهو محرم علیکم اخراجهم...
۳۴. ممنوعیت برخورد خشونت آمیز بنی اسرائیل با یکدیگر، از سوی خداوند با گرفتن پیمان از آنان:
واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل... وقولوا للناس حسنـا... • واذ اخذنا میثـقکم لاتسفکون دماءکم ولا تخرجون انفسکم من دیـرکم ثم اقررتم وانتم تشهدون.
۳۵. رفتار خشونت آمیز بنی اسرائیل با هارون علیه السلام، عامل
قرار گرفتن در زمره ستمگران:
ولما رجع موسی الی قومه غضبـن اسفـا قال بئسما خلفتمونی من بعدی اعجلتم امر ربکم والقی الالواح واخذ براس اخیه یجره الیه قال ابن‌ام ان القوم استضعفونی وکادوا یقتلوننی فلا تشمت بی الاعداء ولا تجعلنی مع القوم الظــلمین.
۳۶. رفتار خشونت آمیز بنی اسرائیل با انبیا، عامل کیفر شدن آنان
به عذاب سوزان، از سوی خداوند:
... وقتلهم الانبیاء بغیر حق ونقول ذوقوا عذاب الحریق.
نیز => همین مدخل، خشونت با انبیا، خوف از خشونت و عوامل خشونت: قساوت قلب و گناه
===============================================================
خشونت در گفتار ()
۳۷. لزوم اجتناب از خشونت در گفتار، هنگام تبلیغ:
اذهبا الی فرعون... • فقولا له قولا لینـا...
خشونت فرعون => فرعون، خشونت فرعون
===============================================================
خشونت قوم ابراهیم ()
۳۸. برخورد خشونت آمیز قوم ابراهیم با وی، در پی مبارزه حضرت با آیین بت پرستی آنان:
قال افتعبدون من دون الله ما لا ینفعکم شیــا ولا یضرکم• قالوا حرقوه وانصروا ءالهتکم ان کنتم فـعلین.
فما کان جواب قومه الا ان قالوا اقتلوه او حرقوه فانجـه الله من النار ان فی ذلک لایـت لقوم یؤمنون.
===============================================================
خشونت قوم شعیب ()
۳۹. برخورد خشونت آمیز قوم شعیب با آن حضرت، در پی اجرای رسالت خویش:
واستغفروا ربکم ثم توبوا الیه ان ربی رحیم ودود• قالوا یـشعیب ما نفقه کثیرا مما تقول وانا لنرک فینا ضعیفـا ولولا رهطک لرجمنـک و ما انت علینا بعزیز.
۴۰. برخورد خشونت آمیز و ظالمانه قوم شعیب با آن حضرت، عامل گرفتاری آنان
به صیحه آسمانی:
قالوا یـشعیب ما نفقه کثیرا مما تقول وانا لنرک فینا ضعیفـا ولولا رهطک لرجمنـک وما انت علینا بعزیز• ولما جاء امرنا نجینا شعیبـا والذین ءامنوا معه برحمة منا واخذت الذین ظـلموا الصیحة فاصبحوا فی دیـرهم جـثمین• کان لم یغنوا فیها الا بعدا لمدین کما بعدت ثمود.
===============================================================
خشونت قوم عاد ()
۴۱. قوم عاد، دارای روشی جبارانه و خشونت بار:
کذبت عاد المرسلین• واذا بطشتم بطشتم جبارین.
۴۲. نکوهش هود علیه‌السّلام از قوم عاد،
به دلیل خشونت آنان:
کذبت عاد المرسلین• اذ قال لهم اخوهم هود الا تتقون• واذا بطشتم بطشتم جبارین.
===============================================================
خشونت مردم انطاکیه ()
۴۳. خشونت مردم انطاکیه، با انبیای فرستاده شده از سوی خداوند:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا ربنا یعلم انا الیکم لمرسلون• قالوا انا تطیرنا بکم لـئن لم تنتهوا لنرجمنکم ولیمسنکم منا عذاب الیم.
۴۴. سنگ باران و عذاب دردناک، رفتار خشونت آمیز و شکنجه انبیا، از ناحیه مردم انطاکیه:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا انا تطیرنا بکم لـئن لم تنتهوا لنرجمنکم ولیمسنکم منا عذاب الیم.
۴۵. رسالت و ابلاغ پیام الهی از سوی انبیا، عامل برخورد خشونت آمیز مردم انطاکیه با آنان:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا ربنا یعلم انا الیکم لمرسلون• وما علینا الا البلـغ المبین• قالوا انا تطیرنا بکم لـئن لم تنتهوا لنرجمنکم ولیمسنکم منا عذاب الیم.
۴۶. نابودی مردم انطاکیه با صیحه آسمانی، کیفر آنان
به جرم برخورد خشونت آمیز با انبیا:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا انا تطیرنا بکم لـئن لم تنتهوا لنرجمنکم ولیمسنکم منا عذاب الیم• ان کانت الا صیحة وحدة فاذا هم خـمدون.
نیز => همین مدخل، عوامل خشونت، اسراف
===============================================================
خوف از خشونت ()
۴۷. خوف هارون علیه‌السّلام از رفتار خشونت آمیز بنی اسرائیل، در صورت برخورد قاطعانه با آنان، برای جلوگیری از گوساله پرستی آنان:
ولما رجع موسی الی قومه غضبـن اسفـا قال بئسما خلفتمونی من بعدی اعجلتم امر ربکم والقی الالواح واخذ براس اخیه یجره الیه قال ابن‌ام ان القوم استضعفونی وکادوا یقتلوننی فلا تشمت بی الاعداء ولا تجعلنی مع القوم الظــلمین.
===============================================================
عوامل خشونت ()
۱. استکبار
۴۸. استکبار فرعون، زمینه ساز خشونت وی با ایمان آورندگان
به خداوند:
قال فرعون ءامنتم
به قبل ان ءاذن لکم... • لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین.
قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... فلاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ولاصلبنکم فی جذوع النخل ولتعلمن اینا اشد عذابـا وابقی.
قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ولاصلبنکم اجمعین.
۴۹. استکبار بنی اسرائیل، عامل برخورد خشونت آمیز آنان با انبیا:
ولقد ءاتینا موسی الکتـب وقفینا من بعده بالرسل وءاتینا عیسی ابن مریم البینـت وایدنـه بروح القدس افکلما جاءکم رسول بما لاتهوی انفسکم استکبرتم ففریقـا کذبتم وفریقـا تقتلون.
۲. اسراف
۵۰. روحیه اسرافگری قوم انطاکیه، عامل برخورد خشونت آمیز آنان با انبیا:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون• قالوا انا تطیرنا بکم لـئن لم تنتهوا لنرجمنکم ولیمسنکم منا عذاب الیم• قالوا طـئرکم معکم ائن ذکرتم بل انتم قوم مسرفون.
۳. پیروی از اشراف
۵۱. پیروی فرعون، از اشراف و پیشنهادهای آنان، عامل خشونت وی با پیروان موسی علیه السلام:
وقال الملا من قوم فرعون اتذر موسی وقومه... قال سنقتل ابناءهم... • قال موسی لقومه... • قالوا اوذینا من قبل ان تاتینا...
۴. تجاوزگری
۵۲. برخورد خشونت آمیز بنی اسرائیل با انبیا، برخاسته از روحیه تجاوزگری:
... ویقتلون النبیین بغیر الحق ذلک بما... وکانوا یعتدون.
ضربت علیهم الذلة این ماثقفوا الا بحبل من الله و حبل من الناس و باءو بغضب من الله و ضربت علیهم المسکنة ذلک بانهم کانوا یکفرون بـایـت الله ویقتلون الانبیاء بغیر حق ذلک بما عصوا وکانوا یعتدون.
۵. تعصب
۵۳. تعصب نسبت
به معبودان باطل، زمینه ساز برخورد خشونت آمیز:
والی مدین اخاهم شعیبـا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره ولا تنقصوا المکیال والمیزان انی ارکم بخیر وانی اخاف علیکم عذاب یوم محیط• قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءاباؤنا او ان نفعل فی امولنا ما نشـؤا انک لانت الحلیم الرشید• قالوا یـشعیب ما نفقه کثیرا مما تقول وانا لنرک فینا ضعیفـا ولولا رهطک لرجمنـک وما انت علینا بعزیز.
قال اراغب انت عن ءالهتی یـابرهیم لـئن لم تنته لارجمنک واهجرنی ملیـا.
قالوا حرقوه وانصروا ءالهتکم...
وقال فرعون ذرونی اقتل موسی... انی اخاف ان یبدل دینکم...
۶. تکذیب
۶/۱. تکذیب اسلام
۵۴. تکذیب اسلام و دین خدا، عامل خشونتورزی نسبت
به یتیمان:
ارءیت الذی یکذب بالدین• فذلک الذی یدع الیتیم.
۶/۲. تکذیب حسابرسی
۵۵. تکذیب حسابرسی _ قیامت+، عامل خشونتورزی با یتیمان:
ارءیت الذی یکذب بالدین• فذلک الذی یدع الیتیم.
۷. حسد
۵۶. حسد، عامل خشونت برادران یوسف با وی:
اذ قالوا لیوسف واخوه احب الی ابینا منا ونحن عصبة ان ابانا لفی ضلـل مبین• اقتلوا یوسف او اطرحوه ارضـا یخل لکم وجه ابیکم وتکونوا من بعده قومـا صــلحین• قال قائل منهم لا تقتلوا یوسف والقوه فی غیـبت الجب یلتقطه بعض السیارة ان کنتم فـعلین.
۸. گناه
۵۷. رفتار خشونت آمیز بنی اسرائیل با انبیا، برخاسته از روحیه عصیان آنان:
واذ قلتم یـموسی... وضربت علیهم الذلة والمسکنة وباءو بغضب من الله ذلک بانهم کانوا... ویقتلون النبیین بغیر الحق ذلک بما عصوا وکانوا یعتدون.
===============================================================
خضر () علیه السلام
در قرآن
به صراحت از خضر علیه‌السّلام نام برده نشده، ولی با عنوان «عبدا من عبادنا...» در آیه ۶۵ کهف: ۱۸
از او یاد شده است. اسم اصلی او «تالیا بن ملکان بن عابر بن ارفخشد بن سام بن نوح»
و لقب او خضر علیه السلاماست. برخی روایات او را همچون «ذوالقرنین»، تنها مردی دانشمند
و برخی او را پیامبر می‌دانند.
معجزه اش این بوده که هیچ گاه بر چوب خشک یا زمینی نمی‌نشست، مگر اینکه سبز و خرم می‌گشت،
به همین جهت
به خضر نام نهاده شده است.
در این مدخل، از آیه «فوجدا عبدا من عبادنا...» استفاده شده است.
اهم عناوین: اطاعت از خضر علیه السلام، پیشگویی خضر علیه السلام، درخواست از خضر علیه السلام، رفتارهای خضر علیه السلام، فضایل خضر علیه السلام، مسئولیت خضر علیه السلام.
احترام
به خضر علیه السلام
۱. ادب و احترام موسی علیه السلام، در برابر خضر علیه السلام:
قال له موسی هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشدا• قال ستجدنی ان شاء الله صابرا ولا اعصی لک امرا.
اطاعت از خضر علیه السلام
۲. تاکید موسی علیه‌السّلام بر اطاعت کامل از خضر علیه السلام:
قال ستجدنی ان شاء الله صابرا ولا اعصی لک امرا.
۳. الزام خضر علیه‌السّلام بر اطاعت بی چون و چرای موسی علیه‌السّلام از وی:
قال فان اتبعتنی فلا تسـلنی عن شیء حتی احدث لک منه ذکرا.
۴. پیروی از خضر علیه السلام، راه رسیدن موسی علیه‌السّلام
به دانش خضر علیه السلام:
... هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشدا.
۵. تخلف موسی علیه‌السّلام در اطاعت از خضر علیه السلام، در پی فراموشی او نسبت
به وعده‌های خود:
قال لا تؤاخذنی بما نسیت ولا ترهقنی من امری عسرا.
پیشگویی خضر علیه السلام
۶. پیشگویی خضر علیه‌السّلام از دشوار بودن صبر برای موسی علیه‌السّلام در برابر کارهای او:
قال انک لن تستطیع معی صبرا• وکیف تصبر علی ما لم تحط
به خبرا.
۷. تحقق پیشگویی خضر علیه السلام، درباره ناشکیبایی موسی علیه‌السّلام و اعتراض او
به خضر علیه السلام:
قال الم اقل انک لن تستطیع معی صبرا.
قال الم اقل لک انک لن تستطیع معی صبرا.
تعلم از خضر علیه السلام
۸. بهره گیری از علم خضر علیه السلام، هدف موسی علیه‌السّلام از همراهی با وی:
... هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشدا.
۹. دستیابی موسی علیه‌السّلام
به دانش خضر علیه السلام، نیازمند توانایی بر صبر:
قال انک لن تستطیع معی صبرا.
جدایی خضر علیه السلام
۱۰. اعلام جدایی خضر علیه‌السّلام از موسی علیه السلام، پس از اعتراض او
به مزد نگرفتن در برابر تعمیر دیوار:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا• قال هـذا فراق بینی وبینک سانبئک بتاویل ما لم تستطع علیه صبرا.
۱۱. جدایی خضر علیه‌السّلام از موسی علیه السلام، در قبال وفا نکردن موسی علیه‌السّلام
به تعهدات خویش:
قال ستجدنی ان شاء الله صابرا ولا اعصی لک امرا• قال ان سالتک عن شیء بعدها فلا تصـحبنی قد بلغت من لدنی عذرا• قال هـذا فراق بینی وبینک سانبئک بتاویل ما لم تستطع علیه صبرا.
خضر علیه‌السّلام و اهل ناصره
۱۲. ملاقات خضر و موسی علیهما السلام با اهل ناصره:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة...
۱۳. تقاضای غذا از اهل ناصره، از جانب موسی علیه‌السّلام و خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها...
۱۴. امتناع اهل ناصره، از میزبانی و اطعام موسی علیه السلامو خضر علیه السلام:
... استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما...
خضر علیه‌السّلام و تقدیم اهم
۱۵. سوراخ کردن کشتی و کشتن نوجوان، از موارد تقدیم اهم بر مهم، در رفتارهای اختصاصی خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها لتغرق اهلها لقد جئت شیــا امرا• اما السفینة فکانت لمسـکین یعملون فی البحر فاردت ان اعیبها وکان وراءهم ملک یاخذ کل سفینة غصبـا.
۱۶. کشتن نوجوان، از موارد تقدیم اهم بر مهم، در رفتارهای خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• واما الغلـم فکان ابواه مؤمنین فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا• فاردنا ان یبدلهما ربهما خیرا منه زکوة واقرب رحمـا.
درخواست از خضر علیه السلام
۱۷. درخواست موسی علیه‌السّلام از خضر علیه السلام، در مورد همراهی با وی، برای فراگیری علم:
قال له موسی هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشدا.
۱۸. قبول درخواست موسی علیه‌السّلام از سوی خضر علیه السلامدر مورد همراهی با وی،
به صورت مشروط:
قال فان اتبعتنی فلا تسـلنی عن شیء حتی احدث لک منه ذکرا.
۱۹. درخواست موسی علیه‌السّلام از خضر علیه السلام، برای سخت نگرفتن بر او، در همراهی با وی:
قال لا تؤاخذنی بما نسیت ولا ترهقنی من امری عسرا.
۲۰. درخواست موسی علیه‌السّلام از خضر علیه السلام، فرصتی دیگر برای مصاحبت و همراهی با وی:
قال ان سالتک عن شیء بعدها فلا تصـحبنی قد بلغت من لدنی عذرا.
۲۱. پذیرش درخواست مهلت موسی علیه السلام، برای بار سوم از سوی خضر علیه السلام:
قال ان سالتک عن شیء بعدها فلا تصـحبنی قد بلغت من لدنی عذرا• فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا.
دوران خضر علیه السلام
۲۲. حکومتی ستمگر و غاصب، در زمان موسی و خضر علیهما السلام:
... وکان وراءهم ملک یاخذ کل سفینة غصبـا.
رفتارهای خضر علیه السلام
۲۳. رفتارهای خضر علیه السلام، غیر قابل تحمل برای موسی علیه السلام:
قال انک لن تستطیع معی صبرا• وکیف تصبر علی ما لم تحط
به خبرا• قال الم اقل انک لن تستطیع معی صبرا• قال الم اقل لک انک لن تستطیع معی صبرا• ... رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۲۴. رفتارهای خضر علیه السلام، موجب تعجب و غیر قابل درک برای موسی علیه السلام، در صورت بیان نکردن دلیل آن از سوی آن حضرت:
قال اما من ظـلم فسوف نعذبه ثم یرد الی ربه فیعذبه عذابـا نکرا• واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۲۵. خضر علیه‌السّلام بیان کننده تاویل کارهای شگفت خود
به موسی علیه السلام، پس از اعلام جدایی از وی:
قال هـذا فراق بینی وبینک سانبئک بتاویل ما لم تستطع علیه صبرا• ... لک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۲۶. استناد خضر علیه‌السّلام
به فرمان خدا، برای کارهای شگفت خویش:
... رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
نیز => همین مدخل، خضر علیه‌السّلام و تقدیم اهم
موارد رفتار خضر علیه السلام
۱. تعمیر دیوار
۲۷. ترمیم دیوار و مزد نگرفتن از صاحب آن، از رفتارهای خضر علیه السلام:
... فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا.
۲۸. مزد نخواستن خضر علیه‌السّلام در برابر ساختن دیوار، مورد اعتراض موسی علیه‌السّلام
به وی:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة... فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا.
فلسفه تعمیر دیوار
۲۹. حفاظت از گنج یتیمان، هدف خضر علیه‌السّلام از تعمیر دیوار آنان:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا• واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما... فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما...
۳۰. صالح بودن پدر، عامل حمایت خضر علیه‌السّلام از منافع
فرزندان یتیم او:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا• واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک...
۲. سوراخ کردن کشتی
۳۱. سوراخ کردن کشتی متعلق
به مساکین، از رفتارهای خضر علیه السلام:
... حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها... • اما السفینة فکانت لمسـکین یعملون فی البحر...
۳۲. اعتراض موسی علیه‌السّلام
به خضر علیه السلام، در شکافتن بدنه کشتی،
به دلیل در معرض غرق
قرار گرفتن سرنشینان کشتی:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها لتغرق اهلها لقد جئت شیــا امرا.
فلسفه سوراخ کردن کشتی
۳۳. نجات کشتی از غارت و مصادره سلطان غاصب، هدف خضر علیه‌السّلام از سوراخ کردن کشتی:
... حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها... • اما السفینة فکانت لمسـکین یعملون فی البحر فاردت ان اعیبها وکان وراءهم ملک یاخذ کل سفینة غصبـا.
۳. کشتن نوجوان
۳۴. کشتن نوجوان، از رفتارهای خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله...
۳۵. اعتقاد
به بی گناهی جوان مقتول، دلیل اعتراض موسی علیه‌السّلام
به خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا.
فلسفه کشتن نوجوان
۳۶. از میان رفتن
فرزند ناصالح و جایگزینی آن با
فرزند صالح، هدف خضر علیه السلاماز قتل نوجوان:
واما الغلـم فکان ابواه مؤمنین فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا• فاردنا ان یبدلهما ربهما خیرا منه زکوة واقرب رحمـا.
۳۷. کفر نوجوان و ترس از انحراف پدر و مادر
به وسیله وی، دلیل کشتن وی از سوی خضر علیه السلام:
واما الغلـم فکان ابواه مؤمنین فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا.
۳۸. ترس از
به گناه و طغیان کشیده شدن پدر و مادر مؤمن،
به وسیله پسر نوجوان کافر، علت کشته شدن وی،
به دست خضر علیه السلام:
واما الغلـم فکان ابواه مؤمنین فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا.
سرزنشهای خضر علیه السلام
۳۹. سرزنش خضر علیه السلام،
به بی صبری موسی علیه‌السّلام در پی اعتراض موسی علیه‌السّلام
به سوراخ کردن کشتی:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها لتغرق اهلها لقد جئت شیــا امرا• قال الم اقل انک لن تستطیع معی صبرا.
۴۰. سرزنش خضر علیه السلام،
به بی صبری موسی علیه‌السّلام در پی اعتراض موسی علیه‌السّلام
به کشتن نوجوان:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• قال الم اقل لک انک لن تستطیع معی صبرا.
عبودیت خضر علیه‌السّلام => همین مدخل، فضایل خضر علیه السلام، عبودیت
عذرخواهی از خضر علیه السلام
۴۱. عذرخواهی موسی علیه‌السّلام از خضر علیه السلام،
به دلیل تخلف از شرط همراهی با خضر علیه‌السّلام و اعتراض ناروا
به او، پس از سوراخ کردن کشتی:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها لتغرق اهلها لقد جئت شیــا امرا• قال لا تؤاخذنی بما نسیت ولا ترهقنی من امری عسرا.
۴۲. عذرخواهی موسی علیه‌السّلام از خضر علیه السلام،
به دلیل تخلف از شرط همراهی با وی و اعتراض ناروا
به او، پس از کشتن نوجوان:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• قال ان سالتک عن شیء بعدها فلا تصـحبنی قد بلغت من لدنی عذرا.
۴۳. پذیرش عذرخواهی موسی علیه السلاماز سوی خضر علیه‌السّلام و اجازه ادامه همراهی با وی، پس از سوراخ کردن کشتی:
قال لا تؤاخذنی بما نسیت ولا ترهقنی من امری عسرا• فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا.
۴۴. پذیرش عذرخواهی موسی علیه‌السّلام از ناحیه خضر علیه‌السّلام و اجازه ادامه همراهی با وی، پس از کشتن نوجوان:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• فانطـلقا حتی...
علم خضر علیه‌السّلام => همین مدخل، فضایل خضر علیه السلام، علم
===============================================================
فضایل خضر () علیه السلام
۱. انقیاد
۴۵. خضر علیه السلام، کارگزار اوامر الهی و نه مجری خواسته‌های شخصی‌اش:
... فخشینا ان یرهقهما... • فاردنا ان یبدلهما ربهما... • ... فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۲. برخورداری از رحمت ویژه
۴۶. خضر علیه السلام، بنده خاص خدا و برخوردار از رحمت و عنایت ویژه الهی:
... ءاتینـه رحمة من عندنا...
۳. عبودیت
۴۷. عبودیت خضر علیه‌السّلام برای خدا، مهم‌ترین شاخصه وی در بینش الهی:
فوجدا عبدا من عبادنا...
۴۸. عبودیت خضر علیه‌السّلام
به درگاه خدا، زمینه برخورداری وی از رحمت خاص خداوند:
فوجدا عبدا من عبادنا ءاتینـه رحمة من عندنا...
۴. علم
۴۹. برتری علمی خضر علیه‌السّلام بر موسی علیه السلام، در بعضی موارد:
قال له موسی هل اتبعک علی ان تعلمن مما علمت رشدا.
۵۰. برخورداری خضر علیه‌السّلام از علم موهبتی و مخصوص خداوند: علم لدنی:
... وعلمنـه من لدنا علمـا.
۵۱. علم لدنی خضر علیه السلام، نمودی از رحمت خاص الهی
به او:
فوجدا عبدا من عبادنا ءاتینـه رحمة من عندنا وعلمنـه من لدنا علمـا.
۵۲. آگاهی و شناخت خضر علیه‌السّلام از مالکان دیوار:
واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۵۳. آگاهی خضر علیه السلام، از حکمت و فلسفه رفتارهای خویش:
قال هـذا فراق بینی وبینک سانبئک بتاویل ما لم تستطع علیه صبرا.
۵. کفرستیزی
۵۴. قتل نوجوان
به دست خضر علیه السلام، برای پیشگیری از تاثیر نوجوان در گرایش والدین خود
به کفر:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• واما الغلـم... فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا.
کفرستیزی خضر علیه‌السّلام => همین مدخل، فضایل خضر علیه السلام، کفرستیزی
===============================================================
گرسنگی خضر () علیه السلام
۵۵. احساس گرسنگی و تقاضای موسی و خضر علیهما السلامبرای غذا، از مردم شهر:
... استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما...
===============================================================
مسئولیت خضر () علیه السلام
۱. حفاظت از اموال یتیمان
۵۶. حفاظت از اموال یتیمان، از مسئولیتهای خضر علیه‌السّلام در سفر با موسی علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا• واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک وما فعلته عن امری ذلک تاویل ما لم تسطع علیه صبرا.
۲. حمایت از ایمان
۵۷. حمایت از ایمان مؤمنان و تلاش برای مصون داشتن آن از ضعف و زوال، از جمله مسئولیتهای خضر علیه‌السّلام در سفر با موسی علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا• واما الغلـم فکان ابواه مؤمنین فخشینا ان یرهقهما طغیـنـا وکفرا.
۳. حمایت از محرومان
۵۸. حمایت نهایی از محرومان و تلاش سری در جهت منافع آنان، از جمله مسؤلیتهای خضر علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها لتغرق اهلها لقد جئت شیــا امرا• اما السفینة فکانت لمسـکین یعملون فی البحر فاردت ان اعیبها وکان وراءهم ملک یاخذ کل سفینة غصبـا.
===============================================================
مسافرت خضر () علیه السلام
۵۹. مسافرت خضر علیه‌السّلام با کشتی،
به همراه موسی علیه السلام:
فانطـلقا حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها...
۶۰. مسافرت خضر علیه‌السّلام با موسی علیه‌السّلام در خشکی و برخورد با نوجوان:
فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا فقتله قال اقتلت نفسـا زکیة بغیر نفس لقد جئت شیــا نکرا.
۶۱. مسافرت خضر علیه‌السّلام با موسی علیه‌السّلام
به قریه ناصره و دیدار با مردم آنجا:
فانطـلقا حتی اذا اتیا اهل قریة استطعما اهلها فابوا ان یضیفوهما فوجدا فیها جدارا یرید ان ینقض فاقامه قال لو شئت لتخذت علیه اجرا.
===============================================================
ملاقات با خضر () علیه السلام
۶۲. سفر موسی علیه‌السّلام
به مجمع البحرین، با عزمی راسخ، برای ملاقات با خضر علیه السلام:
واذ قال موسی لفتـه لا ابرح حتی ابلغ مجمع البحرین... • فوجدا عبدا من عبادنا...
۶۳. ملاقات موسی علیه‌السّلام و همسفرش با خضر علیه السلام، پس از بازگشت
به مجمع البحرین:
واذ قال موسی لفتـه... • قال ذلک ما کنا نبغ فارتدا علی ءاثارهما قصصـا• فوجدا عبدا من عبادنا ءاتینـه رحمة من عندنا وعلمنـه من لدنا علمـا.
===============================================================
ملاقات خضر () علیه السلام
۶۴. ملاقات خضر علیه‌السّلام و موسی علیه‌السّلام با نوجوان، پس از ماجرای سوراخ کردن کشتی:
... حتی اذا رکبا فی السفینة خرقها قال اخرقتها... • فانطـلقا حتی اذا لقیا غلـمـا...
نیز => همین مدخل، خضر علیه‌السّلام و اهل ناصره
موسی و خضر علیه‌السّلام => موسی علیه السلام، موسی و خضر علیهما السلام
===============================================================
وعده‌های خضر () علیه السلام
۶۵. وعده خضر علیه‌السّلام
به موسی علیه السلام، در تبیین بخشی از اسرار کارهای خود
به او:
... حتی احدث لک منه ذکرا.
قال هـذا فراق بینی وبینک سانبئک بتاویل ما لم تستطع علیه صبرا.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «»
