• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خصف (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین قاموس قرآن (جلد ۲).

خَصَف (به فتح خاء و صاد) از واژگان قرآن کریم به معنای چسباندن است. اين كلمه فقط در دو محل در قرآن مجيد آمده است.


خَصَف
[۱] قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۵۳.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ج۱، ص۲۸۴.    
[۳] طريحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت حسینی، ج۵، ص۴۶.    
به معنای چسباندن و قرار دادن‌ است.

(وَ طَفِقا يَخْصِفانِ‌ عَلَيْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ)
[۴] اعراف/سوره۷، آیه۲۲.    
[۵] طه/سوره۲۰، آیه۱۲۱.    
«شروع كردند بر دو عورت خويش از برگ‌هاى باغ بچسبانند و قرار دهند تا عورتشان مستور گردد.»
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۸، ص۳۵.    
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۴۰.    
[۸] الشيخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان، ج۴، ص۲۳۴.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۷۳.    
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۲۲۲.    
[۱۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۳۱۰.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۷، ص۶۳.    
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۸۲.    

طبرسى فرمايد: اصل خصف ضمّ و جمع كردن است.
[۱۴] طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۴، ص۲۳۳.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۷۲.    
در اقرب الموارد آمده: «خَصَفَ‌ الْعُرْيَانُ الْوَرَقَ عَلَى بَدَنِهِ: أَلْصَقَهُ وَ أَطْبَقَهُ عَلَيْهِ وَرَقَةً وَرَقَةً لِيَسْتَتِرَ بِهِ وَ فِي الْقُرْآنِ‌ وَ طَفِقا يَخْصِفانِ‌ عَلَيْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِ.
[۱۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد في فصح العربية و الشوارد، ج۲، ص۶۰.    

در نهج البلاغه خطبه ۱۵۸ در وصف حضرت رسول (صلّى‌اللّه‌عليه‌و‌آله) فرموده‌: «يَخْصِفُ بِيَدِهِ نَعْلَهُ وَ يَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ.»
[۱۷] رضی، سید شریف، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۸، خطبه ۱۵۸.    
«با دست خود كفش خويش را می‌دوخت و لباس خويش را وصله مى‌زد.»
[۱۸] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۴۹، خطبه ۱۵۸.    

حديث ««خَاصِفِ‌ النَّعْلِ»» كه آن حضرت در باره علی (عليه‌السلام) فرمود مشهور است‌. ابوسعيد خدرى نقل كرده رسول خدا فرمود: از شما كسى است كه روى تأويل قرآن می‌جنگد چنان كه من روى تنزيل جهاد كردم. ابوبكر گفت: او منم؟ فرمود نه. عمر گفت: او منم؟ فرمود: «لَا وَ لَكِنَّهُ‌ خَاصِفُ‌ النَّعْلِ.» متوجه شديم، ديديم على (علیه‌السلام) كفش آن حضرت را وصله می‌زند.

اين كلمه فقط در دو محل در قرآن مجيد آمده است.
[۱۹] اعراف/سوره۷، آیه۲۲.    
[۲۰] طه/سوره۲۰، آیه۱۲۱.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۵۳.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ج۱، ص۲۸۴.    
۳. ↑ طريحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت حسینی، ج۵، ص۴۶.    
۴. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲۲.    
۵. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۲۱.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۸، ص۳۵.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۴۰.    
۸. ↑ الشيخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان، ج۴، ص۲۳۴.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۷۳.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۲۲۲.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۳۱۰.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۷، ص۶۳.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۸۲.    
۱۴. ↑ طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۴، ص۲۳۳.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۷۲.    
۱۶. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد في فصح العربية و الشوارد، ج۲، ص۶۰.    
۱۷. ↑ رضی، سید شریف، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۸، خطبه ۱۵۸.    
۱۸. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۴۹، خطبه ۱۵۸.    
۱۹. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲۲.    
۲۰. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۱۲۱.    


• قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خصف»، ج۲، ص۲۵۳.    



جعبه ابزار