دلالت مفهومی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دلالت مفهومی به
معنی دلالت لفظ بر
لازم معنای منطوقی است.
دلالت مفهومی، از اقسام
دلالت لفظی و مقابل
دلالت منطوقی بوده و به دلالت لفظ بر
معنای لازم جمله، گفته می شود؛ یعنی
معنای مفهومی، به طور مستقیم از جمله به دست نمی آید، بلکه
لازم معنای منطوقی است، هر چند در این که این
لزوم،
لزوم بیّن به معنی الاخص است ( قول
مشهور ) یا غیر آن،اختلاف وجود دارد
؛ برای مثال، در
روایت آمده است: " اذا بلغ الماء قدر کرّ لاینجّسه شی ء " که دلالت مفهومی آن این است که " اذا لم یبلغ کراً یتنجس.
در این که
مفهوم،
صفت دلالت است یا صفت مدلول،
اختلاف وجود دارد؛ بعضی همانند مرحوم "
بروجردی " آن را صفت مدلول و برخی دیگر صفت دلالت می دانند. برخی نیز آن را امر نسبی به شمار می آورند.
در
حجیت دلالت مفهومی اختلاف وجود دارد.
بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ج ۱، ص ۲۹۰
حسن، خلیفه بابکر، مناهج الاصولیین، ص ۱۲۴
خمینی، روح الله، مناهج الوصول الی علم الاصول، ج ۲، ص ۱۷۸
خویی، ابو القاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج ۵، ص ۱۴۴
ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص ۳۲۴
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج ۱، ص ۱۱۱-۱۱۲
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج ۱، ص ۳۶۱
مکارم شیرازی، ناصر، انوارالاصول، ج ۲، ص ۲۰
سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج ۴، ص ۳۹۴
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
