دلالت منطوقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دلالت لفظ بر معنای مستقیم آن را
دلالت منطوقی می‌گویند.
دلالت منطوقی، از اقسام
دلالت لفظی و مقابل
دلالت مفهومی بوده و عبارت است از
دلالت لفظ و کلام
بر مدلول مستقیم خود، مانند جمله: " اذا بلغ الماء قدر کر لاینجسه شی ء " که منطوق آن، عدم تنجس
آب کر هنگام برخورد با
نجاست است.
در این که
دلالت منطوقی شامل
دلالت مطابقی است، اختلاف وجود ندارد، اگر چه در شمول آن
بر دلالت تضمنی اختلاف است. در این که آیا
منطوق، صفت
دلالت است یا
مدلول، اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم "
بروجردی " و نیز " آمدی " و "
جوینی " از
اهل سنت، منطوق را از صفات
مدلول می‌دانند و به همین علت اتصاف
دلالت به منطوق در نزد ایشان بالعرض است.
برخی دیگر، مانند "
ابن حاجب " معتقدند منطوق از نوع
دلالت است و به همین
دلیل در تعریف گفته‌اند:
" مادل علیه
اللفظ فی محل النطق..... سواء ذکر الحکم و نطق به ام لا ". برخی دیگر
بر این باورند که اتصاف
دلالت یا اتصاف
مدلول به منطوق یا
مفهوم، به حسب اعتبار است و از این رو، یک امر اضافی است.
زهیر المالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۲، ص۹۳.
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۱۱۱.
خمینی، روح الله، مناهجالوصول الی علم الاصول، ج۲، ص۱۷۸.
خویی، ابو القاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۵، ص۱۴۴.
بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ص۲۹۲.
سبزواری، عبدالاعلی، تهذیب الاصول، ج۱، ص۱۰۵و۱۱۷.
سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۴، ص۳۹۳-۳۹۴.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
