• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ربق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رِبْق (به کسر راء و سکون باء) از واژگان نهج البلاغه ريسمانى است كه چند تا دستگيره (بند) دارد و با آن چهارپا را مى‌بندند. هر دستگيره «گره» آن رَبقه یا رِبقه است و رِبَق جمع ربقه می‌باشد. این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» به كار رفته است.



رِبْق (بر وزن مصر) ريسمانى است كه چند تا دستگيره (بند) دارد و با آن چهارپا را مى‌بندند و هر دستگيره «گره» آن را ربقه به فتح و كسر اول گويند.


امام (صلوات‌الله‌علیه) ظاهرا به اهل بصره فرموده است: «وَ لَقَدْ أَحْسَنْتُ جِوارَكُمْ وَ أَحَطْتُ بِجُهْدي مِنْ وَرائِكُمْ وَ أَعْتَقْتُكُمْ مِنْ رَبَقِ الذُّلِّ وَ حَلَقِ الضَّيْمِ» یعنی «شما را خوب مجاورت كردم، با تلاش از پى حمايت شما آمدم، شما را از بندهاى ذلت و از زنجيرهاى ظلم آزاد كردم.» (شرح‌های خطبه: )
رِبَق بر وزن عنب جمع ربقه است.
آن حضرت در فضيلت نماز فرموده: «وَ إِنَّها لَتَحُتُّ الذُّنوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُها إِطْلاقَ الرِّبَق» یعنی «نماز گناهان را مى‌ريزد مانند ريختن برگ و آن‌ها را رها مى‌كند، مانند رها كردن از بندها.» (شرح‌های خطبه: )


این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۶۶.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۳، خطبه۱۵۹.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۷۰، خطبه۱۵۴.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۲۴، خطبه۱۵۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۳، خطبه۱۵۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۳-۵۰۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۰۵-۲۰۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۴۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۲۱.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۰۴، خطبه۱۹۴.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۶، خطبه۱۹۹.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳، خطبه۱۹۹.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۸.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۲۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۲۷.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۰۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۳، خطبه۱۵۹.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه۱۹۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رِبْق»، ج۱، ص۴۳۰.    






جعبه ابزار