رجال کشی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مولف :شیخ محمد کشی

---

موضوع کتاب رجال کشی، ذکر احوال و طبقات راویان حدیث در زمان معصومین ـ علیهم السلام ـ است و مبنای آن، روایاتی [۱]     دار است که در مدح یا ذم آن ها از ناحیه معصومین ـ علیهم السلام ـ صادر شده است.
نویسنده کتاب، بعد از ذکر راوی، به طرح روایت یا روایات در مورد آن راوی می پردازد. این روایات، گاهی فقط در مدح یا ذم راوی وارد شده و گاهی هم مضمون آن ها مختلف است؛ شیخ محمد کشی در مورد هیچ یک از آن ها جز در موادر نادر، رأی و نظری بیان نمی کند.
رجال کشی، نه اختصاص به راویان شیعه دارد و نه محدود به افراد موثق و ممدوح است.
در این کتاب، نام راویان بر اساس تاریخ زندگی آن ها آمده است نه به روش الفبایی یا سال وفات. از این رو، از یاران پیامبر ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ شروع شده و به یاران امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ و برخی از رجال زمان غیبت صغری و مشایخ کشی و کلینی، ختم شده است.

---

رجال کشی از معتبر ترین و مهم ترین کتاب های رجالی در طول تاریخ اسلام است؛ چرا که در بردارنده ویژگی هایی ممتاز است:
الف) شناخت راویان، از منظر و نگاه معصومین ـ علیه السلام ـ بوده و کمتر اظهار نظری از نظر شیخ محمد کشی یا نقل نظری از ناحیه دیگران، در آن دیده می شود؛ از این رو، علاوه بر شناخت مستند راویان، خود کتاب به اعتبار کلام معصوم ـ علیه السلام ـ دارای نوعی قداست است.
ب) کشی تمام روایاتی را که از معصوم ـ علیه السلام ـ وارد شده آورده است؛ از این رو سند، مدح راوی یا ذم او، دارای قوت و تنوع خاصی است.
ج) این کتاب ها تنها به شناساندن راویان حدیث اکتفا نکرده، بلکه به شناساندن فرقه ها، دسته ها و گروه های شیعی نیز پرداخته است؛ گروه هایی مثل: فطحی ها، بتریه ها، واقفیه ها، اشعثی ها.
در واقع رجال کشی، سند ماندگاری است از تاریخ تشیع در عصر اول دوران حیات امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ اعم از چگونگی رابطه شیعیان با امامان ـ علیهم السلام ـ، شناخت تشکیلات فرهنگی شیعه، دسته بندی های داخلی شیعه، وجود بدعت گزاران، تندروها، دروغ پردازان و روش امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ در مدح و ذم راویان و آن گروه ها.
د) ویژگی دیگر کتاب، عدم اظهار نظر نویسنده.
جز در موارد نادر و بسنده کردن به سند و یا سندهای مدح و ذم راویان است، که نه تنها ضعفی در نویسنده به اثبات نمی رساند بلکه حاکی از قوت و عاقبت اندیشی وی است؛ چه این که طرح موضوع با ذکر اسناد آن، بدون اظهار نظر، راه را برای تحقیق و پژوهش باز گذاشته و عملاً کتاب را از یک کتاب رجالی محض، بالاتر برده و به یک منبع پژوهشی پربار تبدیل کرده است.

---