• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رعد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَعْد ( به فتح راء و سکون عین) از واژگان نهج البلاغه به معنی صداى ابر است كه در اثر تخليه الكتريكى توليد مى‌شود و توام با برق است. از اين كلمه شش مورد در نهج البلاغه آمده است. إِرْعاد ( به همزه مکسور و سکون راء) یعنی تهدید، اِرْتِعاد (به کسرالف و سکون راء و کسر تاء) به معنی اضطراب و اهتزاز است. أَرْعَده (به همزه مفتوح و سکون راء و فتح عین) يعنى او را تهديد كرد.



رَعْد یعنی صداى ابر، كه در اثر تخليه الكتريكى توليد مى‌شود و توام با برق است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره دشمنان خويش كه شايد اهل جمل باشند فرموده است: «و قَدْ أَرْعَدوا وَ أبْرَقوا، وَ مَعَ هذَيْنِ الاَْمْرَيْنِ الفَشَلُ، وَ لَسْنَا نُرْعِدُ حَتَّى نُوقِعَ، وَ لا نُسِيلُ حَتَّى نُمْطِرَ» یعنی: «رعد و برق راه انداختند، با وجود آن دو، كارشان بر ناتوانى بود امّا ما اوّل به دشمن شكست را وارد مى‌كنيم آن‌گاه براى ديگرى رعد آسا فرياد مى‌كشيم كه بر حذر باشد و اوّل باران مى‌بارانيم آن‌گاه سيل راه مى‌اندازيم، ولى كار آن‌ها سيل جارى كردن بدون باران است.» (شرح‌های خطبه: )
درباره آل النبی فرموده: «بِهِمْ أَقامَ انْحِناءَ ظَهْرِهِ، وَ أذْهَبَ ارْتِعادَ فَرائِصِهِ» يعنى: «به وسيله آن‌ها خميدگى پشت اسلام را راست گردانيد و اضطراب و لرزش فرائصش را از بين برد.» يعنى اسلام را به وسيله آن‌ها قوى كرد و عزّت بخشيد.» (شرح‌های خطبه: ) فَرائص (به فتح فاء) جمع فريصه و به معنی گوشت ما بين شانه و پهلو است كه در وقت سوارى مرتب حركت مى‌كند.
درباره فتنه فرموده: «مِرْعادٌ مِبْراقٌ» يعنى: «رعد و برق آورنده و تهديد كننده است.» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده شش مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۵۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۵۲.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳-۵۴، خطبه ۹.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۳۸، خطبه ۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴، خطبه ۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷، خطبه ۹.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۴۷۴.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ص۲۳۷.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۴، خطبه ۲.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه ۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه ۲.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۸۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۴۹۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱، ص۳۰۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۳۰.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ص۱۳۸.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۵، خطبه ۱۵۱.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ج۲، ص۵۲، خطبه ۱۴۷.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه ۱۵۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۴.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۳۴.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۷.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۸.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳-۵۴، خطبه ۹.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۵، خطبه ۱۵۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رعد»، ج۱، ص۴۵۳.    






جعبه ابزار