• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سبت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۱).

سَبْت (به فتح سین و سکون باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای قطع و بريدن است. این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


سَبْت
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۰.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۲۰۲.    
به معنای قطع و بريدن است. «سَبَتَ‌ الشيءَ: قطعهُ‌»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۶۱۰.    
در صحاح سبت را راحت معنى كرده و گويد: سبات به معنى خواب است و اصل آن به معنى راحت مى‌باشد، خواب و آرامش و راحت، نوعى قطع عمل است و با معناى اولى مى‌سازد.
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۱، ص۲۵۰.    


حضرت علی (علیه‌السلام) در محلى فرموده: «نَعُوذُ بِاللهِ مِنْ سُبَاتِ الْعَقْلِ وَقُبْحِ الزَّلَلِ»
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۴۵، خطبه ۲۱۹.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
«پناه مى‌بريم به خدا از خواب و غفلت عقل و بدى لغزش.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۶۱.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۲۱.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۷.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۶.    
)
درباره مردگان فرموده: «سُقُوا كَأْساً بَدَّلَتْهُمْ بِالنُّطْقِ خَرَساً... وَبِالْحَرَكَاتِ سُكُوناً فَكَأَنَّهُمْ فِي ارْتِجَالِ الصِّفَةِ صَرْعَى سُبَات»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۳۳، خطبه ۲۱۶.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه ۲۲۱.    
«كاسه‌اى را سر كشيده‌اند كه گويایى را به لالى و حركات را به سكون مبدّل كرده است گویى آنها در بادى وصف افتادگان خوابند. (به خواب رفتگانند.)»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه ۲۲۱.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۶.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۲۲.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۱۹.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۵۰.    
)

این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
[۲۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۰.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۲۰۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۶۱۰.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۱، ص۲۵۰.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۴۵، خطبه ۲۱۹.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۶۱.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۲۱.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۷.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۶.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۳۳، خطبه ۲۱۶.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه ۲۲۱.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه ۲۲۱.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۶.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۲۲.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۱۹.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۵۰.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
۲۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سبت»، ج۱، ص۵۱۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 223 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 225 نهج البلاغه
جعبه ابزار