سوره طه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوره طه بيستمين
سوره قرآن کریم می‌باشد.
از آن در باب
صلات سخن گفته‌اند.
در
روایات بر
تلاوت سوره طه تأكيد شده است.
در روايتى از
امام صادق عليه السّلام آمده است:
«تلاوت
سوره طه را ترك نكنيد كه
خداوند اين سوره و تلاوت كننده آن را دوست مى‌دارد و هر كه بر تلاوت آن مداومت داشته باشد، خداوند در
روز قیامت نامه اعمال او را به دست راستش مى‌دهد».
در آغاز این سوره، رمزی است خطاب به
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و نام سوره از آن گرفته شده است. خداوند در این سوره، داستان شگفت
حضرت موسی علیه‌السّلام و برخوردش با
فرعون و جادوگران و شیوه انحرافی
سامری در حرکت ارتجاعی او در جامعه به سوی شرک را به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بیان کرده است تا دلگرمی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و آموزش مسلمانان فراهم آید. از این سوره به نام‌های «موسی» و «
کلیم» نیز یاد شده است.
غرض این سوره تذکر و یادآوری از راه انذار است؛ زیرا، آیات انذار آن بر آیات تبشیرش غلبه دارد، و این غلبه به خوبی به چشم می‌خورد. سوره داستان‌هایی را بیان می‌کند که به هلاکت طاغیان و تکذیب کنندگان آیات خدا منتهی می‌شود، و حجت‌های روشنی را متضمن است که عقل هر کس را ملزم به اعتراف به
توحید خدای تعالی، و اجابت دعوت حق می‌کند، و به یادآوری آینده انسان از احوال قیامت و مواقف آن و حال نکبت بار مجرمین، و خسران ظالمین منتهی می‌گردد.
این آیات- به طوری که از سیاقش بر می‌آید- با نوعی تسلیت از
رسول خدا شروع می‌شود، تا جان شریف خود را در واداشتن مردم به قبول دعوتش به تعب نیندازد، زیرا قرآن نازل نشده برای اینکه آن جناب خود را به زحمت بیندازد، بلکه آن تنزیلی است الهی که مردم را به خدا و آیات او تذکر می‌دهد تا شاید بیدار شوند و غریزه خشیت آنان هوشیار گردد، آن گاه متذکر شده به وی ایمان بیاورند و تقوی پیشه کنند، پس او غیر از تبلیغ وظیفه دیگری ندارد، اگر مردم به ترس آمدند و متذکر شدند که هیچ، و گر نه یا عذاب استیصال و خانمان برانداز منقرضشان می‌کند، و یا اینکه به سوی خدای خود برگشت نموده در آن عالم به وبال ظلم و فسق خود می‌رسند، و اعمال خود را بدون کم و زیاد می‌یابند، و به هر حال نمی‌توانند با طغیان و تکذیب خود خدای را عاجز سازند.
یکی از آیات برجسته این سوره آیه شریفه الله لا اله الا هو له الاسماء الحسنی است. که با همه کوتاهیش مساله توحید را با همه اطرافش (توحید در ذات، صفات و...) متضمن است.
سیاق آیات این سوره چنین می‌رساند که در
مکه نازل شده، در بعضی اخبار هم آمده که آیه و اصبر علی ما یقولون در
مدینه نازل شده، و در بعضی دیگر آمده که آیه و لا تمدن عینیک الی ما متعنا به ازواجا منهم..
نیز در مدینه نازل شده است. لیکن از ناحیه لفظ خود این آیات هیچ دلیلی بر مدنی بودن آنها نیست.
۱. دارای ۱۳۵ آیه به عدد کوفی، ۱۳۲ آیه به عدد بصری، ۱۳۴ آیه به عدد حجازی، ۱۴۰ آیه به عدد شامی، ۱۳۴۱ یا ۱۵۳۴ کلمه و ۵۲۴۲ یا ۵۳۹۹ حرف است.
۲. در ترتیب نزول، چهل و پنجمین و در قرآن کریم بیستمین سوره است.
۳. پیش از
سوره واقعه و پس از
سوره مریم در مکه نازل شد؛ جز آیات ۱۳۰ و ۱۳۱ که مدنی است.
۴. گفته‌اند سه آیه منسوخ دارد.
۵. از سوره‌های مئین و شامل نیم جزء قرآن است.
۶. یازدهمین سوره‌ای است که با
حروف مقطعه آغاز می‌شود.
۱. بیان عظمت قرآن؛
۲. داستان حضرت موسی علیه‌السّلام ؛
۳. ماجرای ساحران و
گوساله سامری؛
۴. داستان
حضرت آدم و
حوا علیه‌السّلام و
هبوط آنان به زمین؛
۵. مسئله
معاد؛
۶. خداشناسی و صفات جلال و جمال خداوند؛
۷. مسئله
شفاعت.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۱۷۴، برگرفته از مقاله طه؛ سوره. فرهنگ نامه فارسی علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «سوره طه».
