سید محمدباقر حجت طباطبایی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سید محمدباقر حجت طباطبایی (۱۳۳۷-۱۴۲۲ق/۱۲۹۸-۱۳۸۰ش)، فقیهی از خاندان
صاحب ریاض، از شاگردان برجسته
سید محمدهادی میلانی و از مجتهدان مقیم
مشهد بود.
آیت الله حجت
علوم دینی را نزد عموی خود
سید عبدالحسین حجت،
شیخ هاشم قزوینی، سید محمدهادی میلانی
آیت الله خویی،
کمپانی و
آقا ضیاء عراقی فرا گرفت و از
آیت الله بروجری و شیخ هاشم قزوینی
اجازه اجتهاد داشت. از ایشان چندین تالیف برجای مانده است. سید محمدباقر حجت سرانجام سال
۱۴۲۲ق مطابق با ۱۳۸۰ شمسی درگذشت و در
حرم امام رضا (علیه‌السلام) دفن شد.
آیت الله سید محمدباقر حجت در سال
۱۳۳۷ق معادل ۱۲۹۸ش در
کربلا و در خاندان علم و اجتهاد و تقوا متولد شد.
پدر آیت‌الله حجت از علما و فقها مقیم کربلا و عموی ایشان بنام آیت الله
سید عبدالحسین حجت از علما و فقها و مراجع تقلید صاحب رساله در کربلا بود. آیت الله حجت از طریق پدر تقریباً با چهار واسطه به فقیه بزرگ
سید علی طباطبائی صاحب ریاض می‌رسد.
آیت الله سید علی طباطبائی از فقهای بزرگ
شیعه در کربلا بود. ایشان از شاگردان برجسته استاد کل فی الکل
وحید بهبهانی بود. همچنین خواهرزاده و داماد علامه وحید بهبهانی است.
سید علی طباطبائی در
فقه و
اصول مهارت فراوانی داشت. کتاب
ریاض المسائل ایشان در فقه از شهرت بسیاری در بین فقها برخوردار است به همین مناسبت از آیت الله سید علی طباطبائی به صاحب ریاض تعبیر می‌نمایند. آیت الله
سید محمد مجاهد و آیت الله
سید مهدی طباطبائی دو فرزند مجتهد صاحب ریاض بودند.
آیت الله سید محمد مجاهد داماد علامه
سید مهدی بحرالعلوم است. آیت الله سید محمدباقر حجت نوه سید محمد مجاهد است.
آیت الله سید محمدباقر حجت خوش استعداد و در تحصیل دروس حوزوی بسیار جدی بود. ایشان پس از تکمیل
ادبیات عرب و سطوح اولیه فقه و اصول برخی از دروس سطوح عالیه را نزد عموی خود آیت الله سید عبدالحسین حجت فرا گرفت. در
مشهد نیز سطوح عالیه را نزد آیت الله
شیخ هاشم قزوینی تکمیل نمود و سپس در
درس خارج فقه و اصول ایشان شرکت کرد و تقریرات درس این استاد عالی‌قدر را نگاشت.
آیت الله شیخ هاشم قزوینی در حضور شاگردان درس خود بر اجتهاد ایشان تصریح کرد. علاقه آیت الله سید محمدباقر حجت به آیت الله شیخ هاشم قزوینی به حدی بود که هنگامی که خبر فوت ایشان را شنید، غش کرد.
آیت‌الله سید محمدباقر حجت در شهر کربلا متولد شد و تحصیلات حوزوی خود را در این شهر نزد اساتید آغاز کرد پس از تکمیل سطوح عالیه، سال‌ها در درس خارج آیت الله العظمی میلانی که در شهر کربلا بود شرکت نمود. همچنین در درس تفسیر ایشان شرکت و تقریرات این دروس را نگاشت.
ایشان در
نجف مدتی از درس خارج
آیت الله خویی و آیات عظام
کمپانی و
آقا ضیاء عراقی نیز بهره برد. با آمدن آیت الله میلانی به مشهد و تدریس خارج فقه و اصول دوباره در درس‌های ایشان نیز تا پایان عمر شرکت نمود.
آیت الله میلانی در درس خود بسیار به ایشان عنایت داشت.
طی گفت‌و‌گویی که با آیت الله سید محمدباقر حجت داشتم، ایشان فرمودند خدمت
آیت الله بروجردی بودم، بحث
ارث در فقه را به‌صورت جدولی تهیه نمودم و به محضر ایشان ارائه دادم و پس از آن ایشان اجازه اجتهادی برای من صادر کرد.
آیت الله رضا‌زاده از شاگردان آیت الله شیخ هاشم قزوینی فرمود: آیت الله شیخ هاشم قزوینی در درس
کفایه خود با اشاره به شخصیت علمی آیت الله سید محمدباقر حجت بر اجتهاد ایشان تصریح نموده است.
از آیت الله
سید حسن حسین‌نژاد از اساتید خارج مشهد شنیدم که ایشان خاطره‌ای را از آیت الله سید محمدباقر حجت نقل فرمود. آیت الله سید محمدباقر حجت فرمود: از آیت الله شیخ مجتبی قزوینی شنیدم که ایشان فرمودند: من کتاب
نهایه الدرایه آیت الله شیخ محمدحسین کمپانی را از ابتدا تا انتها دقیق مطالعه کردم، برخی از موارد در کتاب محل تامل و مورد خدشه است، خوب است آیت الله میلانی این موارد را در درس خارج خویش بر حضور شاگردان نقد کنند.
۱- تقریرات فقه آیت الله میلانی؛
۲- تقریرات اصول آیت الله میلانی؛
۳- تقریرات تفسیر آیت الله میلانی در کربلا؛
۴- تقریرات درس فقه و اصول آیت الله شیخ هاشم قزوینی؛
۵- دیوان شعر.
آیت الله سید محمدباقر حجت در جوانی در کربلا با یکی از فامیل‌های خویش
ازدواج نمود و صاحب چند فرزند شد ولی متاسفانه این ازدواج به جدایی منجر شد.
آیت الله سید محمدباقر حجت پس از اقامت در مشهد با دختر آیت الله شیخ
مرتضی آشتیانی ازدواج کرد و صاحب چند فرزند شد. مرحوم سریری دبیر فیزیک دبیرستان‌های مشهد داماد ایشان بود که از آن بزرگوار به عالم عامل و فرشته تعبیر می‌نمود.
آیت الله سید محمدباقر حجت در ۲۷ دی ۱۳۸۰ مطابق با ۳
ذی قعده ۱۴۲۲ق در مشهد درگذشت و پس از تشییع جنازه با شکوه در صحن آزادی
حرم امام رضا (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.
•
حسن طالبیان شریف، شبکه اجتهاد، برگرفته از مقاله «سید محمدباقر حجت طباطبایی»، تاریخ بازیابی ۱۴۰۱/۰۵/۰۵.
