سیر الملوک (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سیر الملوک تالیف
خواجه نظام الملک ابو علی حسن بن علی بن اسحاق طوسی (۴۱۰- ۴۸۵) وزیر معروف
آلب ارسلا ن و
ملکشاه سلجوقی است که در
رمضان سال ۴۸۵ ه ق به دست یکی از فداییان اسماعیلی کشته شد.
وی یکی از مشهورترین چهره‌های سیاسی
تاریخ ایران ، بوده است و در امر جهانداری و دانش پروری از نوادر روزگار خود است.
وی این اثر را به فرمان ملکشاه سلجوقی در آیین
سلطنت و جهانداری نوشته است که به اسامی «کتاب السیاسة، سیاست نامه» و «سیر خواجه نظام الملک» نیز معروف است. محمد نامی که مامور کتابخانه پادشاه سلجوقی بوده، پس از کشته شدن وی، نسخه‌ای از آن را مرتب کرده است. این کتاب یکی از بهترین نمونه‌های
نثر فصیح و شیوا در زبان فارسی است که فواید تاریخی بسیاری را دارا است.
در این کتاب حکایتی آمده است که از گذشت و بزرگواری
حضرت حسین بن علی علیه‌السّلام حکایت دارد:
روزی حسین بن علی- رضوان الله علیهما- با قومی از
صحابه و وجوهان
عرب بر سر خوان نشسته بود و نان می‌خورد و جبه‌ای دیبای رومی گران مایه پوشیده بود و دستاری به غایت نیکو بر سر بسته، غلامی خواست که کاسه‌ای خوردنین در پیش او بنهد و از بالای سر او ایستاده بود. قضا را کاسه از دست غلام رها شد و بر سر و دوش حسین بن علی آمد و دستار و جبه بیشتر از خوردنی آلوده شد و بشریتی در حسین پدیدار آمد و از طیره و
خجالت رخسار او برافروخت.
سر بر آورد و در غلام نگریست. غلام چون چنان دید بترسید که او را
ادب فرماید، گفت: و الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس. حسین- رضی الله عنه- روی تازه کرد و گفت: ای غلام! ترا آزاد کردم تا به یکبارگی از
خشم و مالش من ایمن گردی. همه حاضران را از حلم و بزرگواری حسین در چنان حال عجب آمد و پسندیده داشتند.
پژوهشی در مقتل های فارسی، برگرفته از مقاله «سیر الملوک (کتاب)».
