• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شاخص‌های فعالیت اقتصادی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شاخص‌های فعالیت اقتصادی، با توجه به سیره نظری و عملی علی (علیه‌السّلام) مصادیقی از قبیل توصیه و تشویق به کار و حرفه، تاکید بر حضور در محل دادوستد و تجارت و تاکید بر پشتکار و پرهیز از تنبلی می‌باشد.



پرسش: در آموزه‌های اسلامی چه شاخص‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی پربرکت معرفی شده است؟

پاسخ: در پاسخ به این سوال با نگاهی کوتاه به سیره نظری و عملی علی (علیه‌السّلام) برخی شاخص‌های یک فعالیت اقتصادی سالم و پردرآمد را مطرح می‌کنیم:

۱.۱ - تشویق به کار و حرفه

علی (علیه‌السّلام) در گفتار و سلوک خود توصیه و تشویق به کار و حرفه و تخصص نموده و عنایت خداوند متعال را نسبت به افرادی که دارای شغل و حرفه معینی هستند بیان فرموده و آن را بهتر از مال و ثروتی می‌داند که از طریق گناه و ستم به دیگران به دست آمده باشد.
علی (علیه‌السّلام): ان الله عزوجل یحب المحترف الامین، خداوند انسان دارای شغل و حرفه‌ای را که امانتدار باشد، دوست می‌دارد.
[۱] محمدرضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۳، ص۱۶۳.

آن حضرت در بیانی دیگر می‌فرماید:
الحرفه مع العفه خیر من الغنی مع الفجور؛ پیشه با پاکدامنی بهتر از توانگری با گناه است.
[۲] آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ج۱، ص۹۴۲.


۱.۲ - تاکید بر حضور در محل دادوستد

علی (علیه‌السّلام) در حدیثی از قول پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود:
«مرالنبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) علی رجل معه سلعه یرید بیعها فقال: علیک باول السوق. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر مردی گذر کرد که متاعی داشت وی خواست آن را بفروشد، آن حضرت فرمود: اول بازار برو و آن را بفروش.
[۳] معزی‌ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، ج۸۱، ص۹۲.

در این حدیث شریف حضرت صاحب کالا را توصیه و راهنمایی می‌کند تا جهت کسب و کار به بازار برود زیرا بازار محل کار و تلاش و دادوستد و تامین هزینه‌های زندگی انسان است.

۱.۳ - تاکید بر تجارت

علی (علیه‌السّلام) در این زمینه می‌فرماید:
«اتجروا بارک الله لکم فانی سمعت رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یقول ان الرزق عشره اجزاء تسعه فی التجاره و واحده فی غیرها»
کسب و تجارت کنید، خداوند برای شما برکت قرار داده است، زیرا من از رسول خدا شنیدم که می‌فرمود: رزق و روزی ده قسمت است که نه قسمت آن در تجارت و کسب است و یک جزء آن در کارهای دیگر است.
[۴] معزی‌ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، ج۲۲، ص۹۵۱


در این روایت حضرت ضمن توصیه به کسب و تجارت و تحسین آن در مقایسه با سایر فعالیت‌های اقتصادی، دیدگاه رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را در این زمینه بیان فرموده که آن حضرت نیز چنین کارهایی را بسیار دارای ارزش و اهمیت و با برکت دانسته است.

۱.۴ - تاکید بر پشتکار

حضرت علی (علیه‌السّلام) در ضمن خطبه‌ای می‌فرماید:
«و بالعمل فی النشاط والکسل...» بر شما باد که دست از کار و تلاش برندارید چه در حال نشاط و چه در حال کسالت.
[۵] محمودی، محمد باقر، نهج السعاده، ج۱، ص۱۶.

در این کلام حضرت مردم را در هر حال به تلاش و پشتکار رهنمون می‌سازد. همچنین در بیانی دیگر حضرت می‌فرماید:
«بالعمل یحصل الثواب لابالکسل» به وسیله کار و کوشش، ثواب و پاداش به دست می‌آید نه با کسالت و تنبلی.
[۶] آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ج۲، ص۳۴۰۱.


در این بیان حضرت افراد تنبل و بی‌کار را محروم از ثواب و پاداش اخروی توصیف می‌نماید و ثواب و پاداش دنیوی و اخروی را بر کار و تلاش مترتب کرده است نه بر تنبلی و بیکاری.


۱. محمدرضا حکیمی و دیگران، الحیاة، ج۳، ص۱۶۳.
۲. آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ج۱، ص۹۴۲.
۳. معزی‌ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، ج۸۱، ص۹۲.
۴. معزی‌ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، ج۲۲، ص۹۵۱
۵. محمودی، محمد باقر، نهج السعاده، ج۱، ص۱۶.
۶. آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ج۲، ص۳۴۰۱.



سایت پژوهه قم، برگرفته از مقاله «شاخص های فعالیت های اقتصادی»، تاریخ بازیابی ۹۵/۱۰/۱۹.    



جعبه ابزار