• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شهادت (کشته شدن در راه خدا)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


شهادت به معنای جان باختن در راه خدا، بهترین راه ملاقات با پروردگار است.



واژه «شهادت» به معنای حضور همراهِ مشاهده است که این حضور یا به بَصَر است و یا به بصیرت.
در اصطلاح دینی، شهادت آن است که آدمی به راه خداوند و در جهاد با دشمنان خداوند جان بازَد.


اینکه چرا چنین کسی را «شهید» می‏نامند، یا برای این است که پس از شهادت، فرشتگان بر بالین، فرشتگان بر بالین او حضور می‏یابند و یا به این است که روح شهید پس از شهادت به محضر پروردگار مشرّف می‏شود
[۱] کشّاف،ج۱، ص۷۳۹.
.


در قرآن کریم هیچ‏گاه واژه «شهید» به معنای اصطلاحی‏اش نیامده است. قرآن برای اشاره به شهید، از تعبیراتی همچون «قُتِلْتُمْ فی‏ سَبِیلِ اللَّهِ» سود برده است. امّا واژه شهید با معنای اصطلاحی‏اش، در احادیث رسول خدا (ص) و امامان معصوم (ع)، فراوان به کار رفته است
[۲] مجموعه آثار استاد مطهّری، ج۲، ص۴۵۴.
.
مصداق حقیقی شهادت، کشته شدن در معرکه جهاد با دشمن دین است؛ امّا در روایات آمده است که جان باختن در برخی حالات دیگر نیز اجر و ارج شهادت دارد؛ مثلًا کسی که به حال دوستی و حبّ آل محمّد (ص) از دنیا برود، یا کسی که در حال دفاع از جان، مال یا ناموس خویش کشته شود، اجر شهید می‏بَرَد
[۳] میزان الحکمة،ج۲، ص ۱۵۱۶ و ۱۵۱۷.    
.


شهید، آگاهانه و خالصانه، حق را یاری می‏کند و به باطل هجوم می‏برد و جان خویش را به مخاطره می‏اندازد و از این رو، شهادت را مرگ با عزّت یا شرافتمندانه‏ترین مرگ دانسته ‏اند.


شهادت در مذهب شیعیان جایگاهی بس والا دارد.
یازده ا مام معصوم شیعه (ع) همگی به گونه‏ای شهید شده و هیچ یک با مرگ طبیعی از دنیا نرفته ‏اند
[۴] بحارالانوار، ج۲۷، ص۲۱۷.    
. امام نخست شیعیان، حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) چون هنگامه شهادتش فرا می‏رسد، می‏فرماید: «به خدای کعبه که رستگار شدم!»
[۵] بحارالانوار، ج۴۲، ص۲۳۹.    
و از القاب مشهور امام حسین (ع)، «سیّد الشّهداء» است. این نشان از ارجی است که شیعیان بر شهادت می‏نهند. در نظرگاه شیعه، شهیدان در آن جهان مقاماتی بس والا دارند. آنان همان دَم که جان می‏بازند، از همه گناه ان پاک می‏گردند
[۶] تفسیر نور الثّقلین، ج۱، ص۵۱۷.    
.


در قرآن نیز به صراحت از منزلت ویژه شهیدان یاد شده و آمده است که آنان نزد پروردگارشان به سر می‏برند و روزی می‏خورند
[۷] آل عمران/سوره۳،آیه۱۶۹    
. حقّ شفاعت بعد از پاکان والامقامی‏ همچون پیامبران و عالمان، به شهیدان نیز رسیده است و بنابراین، آنان می‏توانند از دیگران پیش خداوند متعال شفاعت کنند
[۸] بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۱۲.
. از ویژگی‏های شهیدان این است که بدن آنان- اگر در معرکه جهاد زخم خورند و همانجا جان بازند- نیازمند غسل و کفن نیست و بدن شهید در چنین حالتی، پاک است.

 
۱. ↑ کشّاف،ج۱، ص۷۳۹.
۲. ↑ مجموعه آثار استاد مطهّری، ج۲، ص۴۵۴.
۳. ↑ میزان الحکمة،ج۲، ص ۱۵۱۶ و ۱۵۱۷.    
۴. ↑ بحارالانوار، ج۲۷، ص۲۱۷.    
۵. ↑ بحارالانوار، ج۴۲، ص۲۳۹.    
۶. ↑ تفسیر نور الثّقلین، ج۱، ص۵۱۷.    
۷. ↑ آل عمران/سوره۳،آیه۱۶۹    
۸. ↑ بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۱۲.



پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص۳۱۵-۳۱۷، انتشارات زمزم هدایت.



جعبه ابزار