صائبه3
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صابئه
صابئه: گروهى از كفّار.
صابئه ـ كه جمع آن صابئان و صابئين است ـ از گروههاى مذهبى مى‌باشد كه قرآن كريم از آنان نام برده است(بقره: ۶۲؛
مائده: ۶۹؛
حج: ۱۷.
)
در اينكه صابئان داراى چه آيينى‌اند و عقايد آنان چيست اختلاف است. گروهى ستاره پرست؛ فرقه‌اى از نصارا؛ فرقه‌اى از يهود؛ گروههاى پراكنده كه برخى ستاره پرست و برخى نصرانى‌اند؛ جمعيتى پيرو شريعت حضرت نوح و گروهى از اهل كتاب كه پايبند زبوراند، از جمله ديدگاههايى است كه درباره آنان گفته شده است(جامع المقاصد ج۱۲، ص۳۸۴ ـ ۳۸۵؛
كشف اللثام ج۷، ص۲۱۷؛
جواهر الكلام ج۳۰، ص۴۵.
)
صابئان عصر كنونى به خداوند و نيز معاد و بهشت و جهنم معتقداند و فرشتگان را بزرگ مى‌دارند و به نبوت آدم، نوح، سام و يحيى على نبيّنا و آله و عليهم السّلام اعتقاد دارند؛ ليكن منكر نبوت ساير انبيا مى‌باشند. كتاب دينى آنان «كنز اَرِبّا» (گنج بزرگ) ناميده مى‌شود كه معتقداند همان صحف آدم عليه السلام است. مى‌گويند كلمه «صابى» برگرفته از لغت آرامى به معناى «مُغتَسِل» (غسل كننده) است(الجزية و احكامها، ج۶۹ ـ ۷۰ .) از عنوان ياد شده در بابهاى جهاد و نكاح سخن گفته‌اند.
در اينكه صابئان از اهل كتاب( اهل كتاب) به شمار مى‌روند يا حكم ساير كفار غير كتابى را دارند، اختلاف است( كفر). بر كتابى نبودن آنان ادعاى اجماع شده است. برخى گفته‌اند: اگر صابئان با يهوديان و مسيحيان تنها در فروع اختلاف داشته باشند از آنان به شمار مى‌آيند و حكم اهل كتاب بر ايشان جارى مى‌شود؛ اما اگر اصول دينشان با آنان متفاوت باشد به اهل كتاب ملحق نمى‌شوند و حكم كافر حربى( اهل حرب) را دارند(كنز الفوائد ج۲، ص۳۸۷ ـ ۳۸۸؛مهذب الاحكام ج۱۵، ص۱۷۳.)
برخى ديگر گفته‌اند: چنانچه آنان خود را منتسب به يهوديان يا مسيحيان بدانند، حتى در صورتى كه در بخشى از عقايد و اصول با آنان اختلاف داشته باشند، احكام اهل كتاب بر آنان جارى مى‌شود(جواهر الكلام ج۳۰ ، ص۴۵ ـ ۴۶.
)
برخى، صابئان را به طور مستقل از اهل كتاب و در رديف يهوديان و مسيحيان و مجوسيان شمرده و آنان را داراى كتابى مستقل و جدا از آن سه گروه دانسته‌اند(منهاج الصالحين (خويى)، ج۱ ، ص۳۹۱؛
توضيح المسائل مراجع ج۱، ص۱۴۸ و ۱۴۹.
)
---------------
منابع:
(۱) جامع المقاصد؛
(۲)كشف اللثام؛
(۳)جواهر الكلام ؛
(۴) الجزية و احكامها؛
(۵) كنز الفوائد ؛
(۶)مهذب الاحكام ؛
(۷) جواهر الكلام؛
(۸)منهاج الصالحين (خويى)؛
(۹)توضيح المسائل مراجع؛
