• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ظاهر الفاظ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



معانى به دست آمده از ظهور الفاظ ، ظاهر الفاظ نامیده می‌شود که وضع لفظ، قرینه خاص یا قرینه عام، تبادر و اجرای اصول لفظی مرادی از راه‌های تشخیص ظاهر لفظ می‌باشد.




هر گاه لفظى سبب ظن ـ در نوع عقلا ـ به معنایى شود، آن معنا را " معناى ظاهر" آن لفظ می‌گویند؛ بنابراین، ظواهر الفاظ یعنى معناهایى که الفاظ در آنها ظهور دارد.



اصول زیر راه‌هایی است که براى تشخیص ظاهر لفظ بیان شده است:
۱- وضع لفظ ۲- قرینه خاص یا قرینه عام ۳- تبادر ۴-اجرای اصول لفظی مرادی

۲.۱ - وضع لفظ


هرگاه انسان دریابد که یک لفظ براى معنایى وضع شده است، این علم به وضع، سبب ظهور لفظ در آن معنا می‌گردد.

۲.۲ - قرینه خاص یا عام


اگر قرینه عام یا خاص بر اراده یک معنا از لفظى آورده شود این قرینه سبب ظهور لفظ در آن معنا می‌گردد. البته آوردن قرینه در جایى لازم است که یا لفظ در غیر معنایى که برای آن وضع شده است، استعمال گردد و یا لفظ براى بیشتر از یک معنا و جداگانه وضع شده باشد.

۲.۳ - تبادر


صحت حمل و عدم صحت سلب و اطراد نشان از ظاهر لفظ در آن معنا دارد.

۲.۴ - اجراى اصول لفظى مرادى


مانند: اصالة عدم الاشتراک، اصالة الحقیقة، اصالة الظهور. با رجوع به این اصول نیز می‌توان به ظهور لفظ ـ در مرحله ظهور تصدیقى و تشخیص مراد ـ پى برد.



در منشأ حجیت ظواهر الفاظ اختلاف است، ولى دیدگاه مشهور این است که حجیت ظواهر الفاظ از باب بناى عقلا است.



مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج ۲، ص۱۳۰.    
صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج ۱، ص۳۰۱.
مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۲۳۲.
حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۱۸۸.
نائینی، محمد حسین، اجودالتقریرات، ج ۲، ص۹۰.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج ۴، ص۲۳۱.



مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی    




جعبه ابزار