علی بن محمد ماوردی (مقالهدوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علی بن محمد ماوردی (
۳۶۴ ـ
۴۵۰ هـ.ق) فقیه شافعی و متکلم برجسته معتزلی بود.
او بیشتر عمر خود را در بغداد گذراند.
وی در فقه، تفسیر و سیاست اسلامی آثار مهمی نوشت و در دوران خلافت القائم بامرالله به مقام ریاست قضات رسید.
از او آثار شاخصی چون
احکام السلطانیه،
ادب الدنیا و الدین و
الحاوی الکبیر بهجا مانده است.
وی در سال ۴۵۰ (هجری قمری) درگذشت.
ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب ماوردی بصری در سال ۳۶۴ (هجری قمری)
در بصره به دنیا آمد،
ولی بعدها ساکن بغداد گردید.
ماوردی فقه را نزد ابوالقاسم صیمری آموخت
و سپس نزد ابوحامد اسفراینی رفت.
او از شاگردان حسن بن علی بن محمد جبلی
و محمد بن معلی ازدی
به شمار میرفت.
بصری دو سال در شهرهای بصره و بغداد به امر تدریس مشغول شد
و در فقه، تفسیر، اصول فقه و ادبیات
تألیفاتی نمود
و مورد احترام سلطان بود.
در شهرهای گوناگون به امر قضاوت پرداخت
و در ایام القائم با عباسی و در سال
۴۲۹ (هجری قمری) به ریاست قضات منسوب شد.
ابوالحسن از فقهای بزرگ مذهب شافعی بود.
او در اصول پیرو مذهب اعتزال بود.
علی بن محمد شاگردانی داشت که ابوبکر احمد بن علی بن ثابت خطیب
و ابوالعز احمد بن عبیداللّه بن کادش عکبری
از وی روایت کردند.
ماوردی آثاری که تألیف نمود به شرح زیر است:
• الحاوی الکبیر؛
• النکت تفسیر؛
• ادب الدنیا و الدین؛
• احکام السلطانیه؛
• قانون الوزارة و سیاسة الملک؛
• الاقناع در مذهب شافعی؛
• الحکم و الامثال؛
• (المقترن)؛
• القلب و العیون؛
• نصیحة الملوک؛
• تسهیل النظر (تسهیل النصر) و تعجیل الظفر؛
• اعلام النبوه؛
• معرفة الفضائل؛
• الکافی؛
• الحسبه؛
• البیوع؛
• کتاب فی النحو.
جلالالدین سیوطی کتاب احکام السلطانیّه او را تلخیص کرده است.
علی سرانجام پس از ۸۶ سال عمر
در سال ۴۵۰ (هجری قمری) وفات یافت
و در باب الحرب بغداد دفن گردید.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن محمد ماوردی»، ج۳، ص۲۶۱.