• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غلبه (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مشابه: غلبه (علوم دیگر).

غَلْب (به فتح غین و سکون لام و همچنین فتح لام) و غَلَبه (به فتح غین و لام) از مفردات به کار رفته در قرآن کریم، به معنای پيروزى و مقهور كردن حريف است.



غَلْب و غَلَبه: پيروزى و مقهور كردن حريف است.


(كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ‌ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ ...)، «اى بسا گروه كم كه به اذن و يارى خدا بر گروه كثير پيروز شدند».
(وَ اللَّهُ‌ غالِبٌ‌ عَلى‌ أَمْرِهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ‌)، «خدا بر كار خود پيروز است و در كار خود عاجز نيست، ليكن بيشتر مردم نمی‌دانند».
(غُلِبَتِ‌ الرُّومُ • فِي أَدْنَى الْأَرْضِ‌)، (روميان شكست خوردند • و اين شكست در سرزمين نزديكى رخ داد).
(إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ • كَتَبَ اللَّهُ‌ لَأَغْلِبَنَ‌ أَنَا وَ رُسُلِي إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ)، ظاهرا اذلّ بودن براى آن است كه با خدا و رسولش دشمنى كرده‌اند، چون خدا بسيار عزیز و قوی است. لذا دشمن اذلّ خواهد بود، نه ذليل. مفعول‌ (لَأَغْلِبَنَّ) را بايد از (يُحَادُّونَ) به‌دست آورد، يعنى: «لأغلبنّ على المحادّين»؛ معنى آیه چنين است: «آنانكه با خدا و رسول دشمنى می‌ورزند، در رديف ذليلترين اشخاص‌اند، خدا حكم و حتمى كرده كه من و پيامبرانم حتما حتما بر دشمنان پيروز خواهيم بود كه خدا نيرومند و تواناست».


به نظرم مراد از غلبه، بقاء دین خدا و كوبيده شدن دشمنان حق است، يعنى: آنانكه در هر عصر با پیامبران مخالفت كرده و خواسته‌اند جلو حق را بگيرند، سرنوشتشان كوبيده شدن و از بين رفتن است، ولى دين باقى خواهد ماند.
احتمال ديگر آنست كه: مقصود مغلوب شدن كسانى باشد كه در عصر پيغمبر با او مبارزه كرده و خواسته‌اند مانع پيشرفت دين باشند، كه خدا قول داده اينگونه اشخاص را در زمان همان پيغمبر يا پس از رفتن او بكوبد و از بين ببرد، مثل قوم نوح، قوم صالح، قوم شعیب، بت پرستان مکّه و غيره.
قرآن کریم ناطق است بر اينكه، پس از آمدن پيامبران آنانكه ایمان آوردند، نجات يافتند و آنانكه با پيغمبر مبارزه كرده و او را (نعوذ باللّه) دروغگو نام دادند، منكوب شده و از بين رفتند، چنانكه فرموده: (وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذا جاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ‌)، (براى هر امّتى، پيامبرى است؛ هنگامى كه پيامبرشان به سوى آنان بيايد، به عدالت در ميان آنها داورى مى‌شود؛ و ستمى به آنها نخواهد شد).


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۱۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۱۱.    
۳. طریحی نجفی، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۳۴.    
۴. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۲۴۸.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۴۹.    
۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۲۱.    
۷. روم/سوره۳۰، آیه۲-۳.    
۸. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۴۰۴.    
۹. مجادله/سوره۵۸، آیه۲۱-۲۲.    
۱۰. یونس/سوره۱۰، آیه۴۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۲۱۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "غلبه"، ج۵، ص۱۱۳.    






جعبه ابزار