• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فرض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: فرض (مفردات‌قرآن)، قطع.

فَرْض (به فتح فاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای بريدن و تعيين است. موارد زيادى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.



فَرْض بریدن و تعيين است.
ابن اثیر در نهایه گويد: اصل فَرْض به معنى بریدن است.
فیومی در مصباح تقدير و اندازه‌گيرى معنى می‌كند. واجب يك نوع بريدن و تعيين و اندازه‌گيرى است.


حضرت امیرالمومنبن (علیه‌السلام) در حكمتی چنین میفرمایند: «فَإِنَّ اللهَ سبحانه قد فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِكَ كُلِّهَا فَرَائِضَ يَحْتَجُّ بِهَا عَلَيْكَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» «خداوند بر اعضاء تو فريضه‌هائى را معين و واجب كرده كه با آن جوارح يا فريضه‌ها بر تو حجت خواهد آورد.» (شرح‌های خطبه: )
همچنین فرموده اند: «إِنَّ اللهَ تَعَالَى فَرَضَ عَلى أَئِمَّةِ الْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ» «خداوند بر امامان عادل واجب كرده كه خود را با اشخاص ضعيف همطراز گيرند» (شرح‌های خطبه: )
در خطبه ای در مورد احکام شرعی میفرمایند: «الاَْيَّامِ الْمَفْرُوضَاتِ» «روزهاى معيّن شده» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چندین مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۰.    
۳. ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۴۳۲.    
۴. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۴۶۹.    
۵. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۲۰-۲۲۱.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۷۳، حکمت۳۷۲.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۴۶، حکمت۳۸۲.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۴۴، حکمت۳۸۲.    
۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۳۳، حکمت۳۸۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۳.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۳۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۱۶۴.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۷۲.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۲۳.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۱۵، خطبه۲۰۹.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۲۱۳، خطبه۲۰۴.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۵، خطبه۲۰۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۷، خطبه۲۰۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۰.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۳.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۲۸.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۲۹.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۳۷.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۴۶۴، خطبه۱۹۲.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۱۷۳، خطبه۱۸۷.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۴، خطبه۱۹۲.    
۲۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۹، خطبه۱۹۲.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۹.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵۹.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۴۳۸.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۶۰.    
۳۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۶۵.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۶۴، خطبه۱۱۳.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۷، خطبه۱.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فرض »، ج۲، ص۸۱۱.    






جعبه ابزار