• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فساد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَسَدَ و فَساد (به فتح فاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای تباهى است. مواردى از آن در «نهج البلاغه» آمده است.



فَسَدَ و فَساد : به معنای تباهى است. در لغت آنرا ضدّ صلاح گفته‌اند .
راغب در مفردات گويد: آن خروج شى‌ء از اعتدال است كم باشد يا زياد.


امیرالمومنین (علیه‌السلام) در حکمتی چنین میفرمایند: «وَ إِذَا اسْتَوْلَى الْفَسَادُ عَلَى الزَّمَانِ و أَهْلِهِ فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُل فَقَدْ غَرَّرَ» «و هنگامى كه فساد بر زمان و اهل زمان مستولى شود، هر كسى گمان خوب به ديگرى ببرد خود را فريب داده است» «غَرَّرَ» يعنى خود را در غرور و خطر انداخته است، (شرح‌های حکمت: )
حضرت در مذمت ياران خود فرموده اند: «وَ إِنِّی لَعَالِمٌ بِمَا یُصْلِحُکُمْ وَ یُقِیمُ أَوَدَکُمْ وَ لَکِنِّی لاَ أَرَی إِصْلاَحَکُمْ بِإِفْسَادِ نَفْسِی» «من مى‌دانم كه چه چيز شما را اصلاح، كجى و نادرستى‌تان را، راست مى‌كند ولى به خدا سوگند اصلاح شما آن قدر مهمّ نيست كه به خاطر آن نفس خويش را تباه سازم» كلام عجيبى است كه حاكم مى‌تواند با راههاى خلاف شرع و ظلم مردم را به اراده خود وادارد ولى در آن صورت مردم اصلاح مى‌شوند و حاكم به گناه مى‌افتد و پيش خدا رسوا مى‌گردد، اين كلام از مولا (صلوات‌الله‌عليه) زيبنده است. (شرح‌های خطبه: )


از این ماده چند مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۲۰.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۶۳.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۶.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۹۸، حکمت۱۰۹.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۷۷، حکمت۱۱۴.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۹، حکمت۱۱۴.    
۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۱، حکمت۱۱۴.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۱۲.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۶۸۶.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۷۶.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۷۸.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۲۹، خطبه۶۸.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۱۴، خطبه۶۷.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۹۹، خطبه۶۹.    
۱۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۳۳، خطبه۶۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۰۶.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۱۰.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۳، ص۱۴۱.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۳.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۱۰۴.    
۲۴. رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص، خطبه.    
۲۵. رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص، خطبه.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فسد »، ج۲، ص۸۱۶.    






جعبه ابزار