لقب شمس الشموس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: امام رضا،
لقب.
پرسش: معنای «شمس الشموس» چیست؟ و آیا استفاده از این لقب برای امام رضا (علیه‌السّلام) و یا دیگر امامان (علیهم‌السّلام)، مستند به روایت می‌باشد؟
پاسخ: معادل اصطلاح «شمس الشموس» در فارسی، «
خورشید خورشیدها» است؛ یعنی، فردی که این لقب برای او در نظر گرفته شده، مانند خورشیدِ برتری بر تمام این خورشیدها درخشیده و نور آنها را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد. با جست‌وجویی که در منابع روایی صورت گرفت، این لقب برای امام رضا (علیه‌السّلام) در حدیث یا روایتی از معصوم نقل نشده است.
معادل اصطلاح «شمس الشموس» در فارسی، «خورشید خورشیدها» است. و به عبارتی، مراد آن است که اگر هزاران خورشید گرد هم آیند، فردی که این لقب برای او در نظر گرفته شده، مانند خورشیدِ برتری بر تمام این خورشیدها درخشیده و نور آنها را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد.
با جست‌وجویی که در منابع روایی صورت گرفت، این لقب برای امام رضا (علیه‌السّلام) در حدیث یا روایتی از معصوم نقل نشده است. بلکه تنها در خطبه‌ای که کتاب
مصباح کفعمی در قرن دهم آن‌را از بعضی علما نقل کرده، این تعبیر و توصیف برای حضرت به کار رفته است. قسمتی از آن خطبه چنین است: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی الْاِمَامِ الْمَعْصُومِ وَ السَّیِّدِ الْمَظْلُومِ وَ الشَّهِیدِ الْمَسْمُومِ وَ الْبَدْرِ بَیْنَ النُّجُومِ شَمْسِ الشَّمُوسِ وَ اُنْسِ النُّفُوسِ الْمَدْفُونِ بِاَرْضِ طُوسَ الرِّضَا الْمُرْتَضَی وَ السَّیْفِ الْمُنْتَضَی الْعَادِلِ فِی الْقَضَاءِ الْاِمَامِ اَبِی الْحَسَنِ الثَّانِی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا»
آنچه امروزه مشهور است، آن است که این لقب را برای توصیف امام رضا (علیه‌السّلام) به کار می‌برند؛ اما این لقب در
بحار الانوار در «باب زیارة الامام المستتر عن الابصار الحاضر فی قلوب الاخیار المنتظر فی اللیل و النهار الحجة بن الحسن»، در زیارتی برای توصیف
امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز به کار رفته است: «... السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَمْسَ الشُّمُوسِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَهْدِیَّ الْاَرْضِ وَ مُبِیِّنَ عَیْنِ الْفَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَان...»
سایت اسلام کوئست، برگرفته از مقاله "لقب شمس الشموس"، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۱/۱۳.
