• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ماده (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مادَّه (به فتح و تشدید دال ) از واژگان نهج البلاغه به معنای کشنده، ریشه، یاران، مددها و همفكرها است.



مادَّه اسم فاعل مؤنث است يعنى كشنده و گويند: مادّه شى‌ء ريشه و حالت بالقوه اوست. پس ماده به معنای ريشه، ياران، مددها و همفكرها است.


چنان كه حضرت فرموده: «الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ» «مال مايه شهوت‌هاست» (شرح‌های خطبه: )
آن‌گاه كه گفتند: قاتلان عثمان را محاكمه فرمايد، فرمود: «وَ إِنَّ لِهؤُلاَءِ الْقَوْمِ مَادَّةً» ( آن‌ها يار و ياور دارند. اگر در اين باره جنبشى پيش آيد) براى اين انقلابيون ماده يعنى ريشه، ياران، مددها و همفكرهاست. (شرح‌های خطبه: )
حضرت به مالک اشتر نوشته: «ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِي خَاصَّةً و بِطَانَةً... فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولئِكَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْكَ الاَْحْوَالِ» يعنى: «ريشه آن‌ها را با قطع اسباب ظلم و بى‌انصافى، قطع كن.» (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۸.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۴۵.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۴، حکمت ۵۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۵۸.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۳۶۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۹۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۷۵، خطبه ۱۶۸.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه،ط مطبعة الإستقامة، ص۹۸، خطبه ۱۶۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۳، خطبه ۱۶۸.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۳، خطبه ۱۶۸.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۶.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۴۴۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۰۳.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۹۱.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۳، نامه ۵۳.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۵، نامه ۵۳.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۱، نامه ۵۳.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۹، نامه ۵۳.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۸.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۹۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۸۹.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۹۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ماده»، ج۲، ص۹۶۸.    






جعبه ابزار