• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ماده (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۲).

مادَّه (به فتح و تشدید دال ) از واژگان نهج البلاغه به معنای کشنده، ریشه، یاران، مددها و همفكرها است.


مادَّه
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۸.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۴۵.    
اسم فاعل مؤنث است يعنى كشنده و گويند: مادّه شى‌ء ريشه و حالت بالقوه اوست. پس ماده به معنای ريشه، ياران، مددها و همفكرها است.

چنان كه حضرت فرموده: «الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۳.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۴، حکمت ۵۸.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۸.    
«مال مايه شهوت‌هاست»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۵۸.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۳۶۱.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۹۷.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۳.    
)
آن‌گاه كه گفتند: قاتلان عثمان را محاكمه فرمايد، فرمود: «وَ إِنَّ لِهؤُلاَءِ الْقَوْمِ مَادَّةً»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۷۵، خطبه ۱۶۸.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه،ط مطبعة الإستقامة، ص۹۸، خطبه ۱۶۳.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۳، خطبه ۱۶۸.    
( آن‌ها يار و ياور دارند. اگر در اين باره جنبشى پيش آيد) براى اين انقلابيون ماده يعنى ريشه، ياران، مددها و همفكرهاست.
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۳، خطبه ۱۶۸.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۵.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۶.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۴۴۶.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۰۳.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۹۱.    
)
حضرت به مالک اشتر نوشته: «ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِي خَاصَّةً و بِطَانَةً... فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولئِكَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْكَ الاَْحْوَالِ»
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۳، نامه ۵۳.    
[۲۲] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۵، نامه ۵۳.    
[۲۳] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۱، نامه ۵۳.    
يعنى: «ريشه آن‌ها را با قطع اسباب ظلم و بى‌انصافى، قطع كن.»
[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۹، نامه ۵۳.    
[۲۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۱.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۸.    
[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۹۹.    
[۲۸] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۸۹.    
[۲۹] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۹۶.    
)

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۸.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۴۵.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۳.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۴، حکمت ۵۸.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۸، حکمت ۵۸.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۵۸.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۹.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۳۶۱.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۹۷.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۹۳.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۷۵، خطبه ۱۶۸.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه،ط مطبعة الإستقامة، ص۹۸، خطبه ۱۶۳.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۳، خطبه ۱۶۸.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۳، خطبه ۱۶۸.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۵.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۶.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۴۴۶.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۰۳.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۹۱.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۳، نامه ۵۳.    
۲۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۵، نامه ۵۳.    
۲۳. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۱، نامه ۵۳.    
۲۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۹، نامه ۵۳.    
۲۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۱.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۸.    
۲۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۹۹.    
۲۸. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۸۹.    
۲۹. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۹۶.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ماده»، ج۲، ص۹۶۸.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 53 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 168 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار