محمد بن حسن شَطَوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبداللّه محمد بن حسن بن اخی هشام شطوی ملقب به ابن اخی هشام منجم و مهندس قرن چهارم هجری است.
الندیم او را از دانشمندان متأخر در
نجوم و
هندسه می‌داند و چند کتاب به او نسبت می‌دهد، اما آثارش در منابع دیگر نیامده است.
نسب او به
محمد بن سلیمان بن هشام می‌رسد.
با توجه به درگذشت پدرش در
۲۹۷ هجری، او از مؤلفان سده چهارم به شمار می‌آید.
شطوی منسوب به شطویه (نوعی لباس) یا به شطا (روستایی در
مصر) است.
الندیم که فهرست خود را در سال
۳۷۷ هجری به پایان برده،
شطوی را از دانشمندان متأخر نجوم و هندسه دانسته است.
در هیچ منبع دیگر، اثری از وی نیست و نسب او نیز مبهم است؛ ولی
خطیب بغدادی، محمد بن سلیمان بن هشام شطوی (م.
۲۶۵ق) و پسرش حسن (م.
۲۹۷ق) را با عنوان
اخی هشام معرفی کرده است؛
بنابراین نسب
ابن اخی هشام باید
محمد بن حسن بن محمد بن سلیمان بن هشام باشد و چون پدرش در سال ۲۹۷ هجری درگذشته، وی را از مؤلفان سده چهارم می‌شماریم و این با گفته الندیم نیز سازگار است که او را از منجمان و مهندسان متأخر شمرده بود.
ابن ندیم دو کتاب •
عمل الرخامه المنحرفه، •
عمل الرخامه المطلبه و صنعه البنادق و عمل الارتفاع و السموع را برای وی برشمرده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد ـ شَطَوی»، ج ۲، ص ۴۰۰.
