محمود بن علی نیشابوری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمود بن علی نیشابوری (م پس از
۵۵۳ هـ.ق) درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
یاقوت حموی او را دانشمندی برجسته، مفسری توانا، لغت‌شناس، فقیهی صاحب‌هنر و فصیح توصیف می‌کند.
او همچنین در شعر مهارت داشته است.
الاسئلة الرائعة و الاجوبة الصارعة الی حلبة البیان و حلیة الاحسان،
ایجاز البیان عن معانی القرآن،
باهر البرهان فی مشکلات معانی القرآن،
التذکرة و التبصرة فی مسائل الفقه و
جمل الغرائب فی الحدیث از مهمترین آثار او هستند.
تاریخ دقیق درگذشت او مشخص نیست، ولی بیشتر منابع زمان فوت را پس از سال ۵۵۳ (هجری قمری)ذکر کرده‌اند.
ابوالقاسم محمود بن علی بن حسین نیشابوری قزوینی غزنوی معروف به
بیان الحق درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
یاقوت حموی در گزارش خود آورده است وی دانشمندی برجسته، مفسری توانا، لغت شناس و فقیهی ذوفنون و فصیح بود.
همو سپس در توصیف آثار و تألیفات وی به صورت مبالغه آمیزی می‌نویسد: به نقل برخی، گویا در این آثار معجزه شده است. به‌علاوه آن‌که در شعر هم دستی داشته است. ۱
غزنوی دارای آثاری است که عبارت‌اند از:
• الاسئلة الرائعة و الاجوبة الصارعة الی حلبة البیان و حلیة الاحسان؛ • ایجاز البیان عن معانی القرآن که مشتمل بر ده هزار فایده است؛ • باهر البرهان فی مشکلات معانی القرآن؛ • التذکرة و التبصره فی مسائل الفقه؛ • جمل الغرائب فی الحدیث؛ • درر الکلمات علی غرر الآیات الموهمة للتعارض و الشبهات؛ • زبدة التفاسیر و لمعة الاقاویل؛ • شوارد الشاهد و قلائد القصائد. ۳
تاریخ دقیق درگذشت او مشخص نیست، ولی بیشتر منابع زمان فوت را پس از سال ۵۵۳ (هجری قمری)ذکر کرده‌اند.۲
چه این‌که در همین سال در خجند از تألیف الایجاز فراغت یافته است.
طبقات
[۴] ـ معجم الادباء ۱۹ / ۱۲۴. ۲ ـ طبقات المفسرین ( داودی ) ۲ / ۳۱۱؛ معجم المفسرین ۲ / ۶۶۶. ۳ ـ هدیة العارفین ۲ / ۴۰۳.
دیگر منابع: بغیة الوعاة ۲ / ۲۷۷؛ ایضاح المکنون ۱ / ۱۶۲، ۴۶۸، ۶۱۰ و ۲ / ۵۸ و ۱۴۴؛ کشف الظنون ۱ / ۷۲۲ و ۲ / ۱۲۰۵؛ معجم المؤلفین ۱۲ / ۱۵۷ و ۱۸۲؛ الاعلام ۷ / ۱۶۷.
