• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مدر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مَدَر (به فتح میم و دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای کلوخ است. این کلمه پنج بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



مدر به معنای كلوخ است. «المَدَر: التراب المتلّبد و قيل: قِطَع الطين اليابس»


حضرت علی (علیه‌السلام) درباره تسلّط بنی امیّه فرموده: «وَ اللهِ لاَ يَزَالُونَ حَتَّى لاَ يَدَعُوا للهِ مُحَرَّماً إِلاَّ اسْتَحَلُّوهُ... حَتَّى لاَ يَبْقَى بَيْتُ مَدَر وَلاَ وَبَر إِلاَّ دَخَلَهُ ظُلْمُهُمْ» «به خدا قسم مرتب تسلط پيدا مى‌كنند تا هيچ حرامى از خدا را نگذارند مگر آن كه حلال شمارند و تا خانه كلوخى و چادرى نماند مگر آن كه ظلمشان به آن داخل شود.» (شرح‌های خطبه: )
حضرت در جایی دیگر فرموده: حتما تلاش خواهم كرد تا زمين را از اين شخص معكوس (معاویه) پاک گردانم: «حَتَّى تَخْرُجَ الْمَدَرَةُ مِنْ بَيْنِ حَبِّ الْحَصِيدِ» مدرة واحد مدر به معنى كلوخ است يعنى: «تا كلوخ از بين دانه درو شده خارج گردد» (شرح‌های خطبه: )


این کلمه پنج بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۸.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۷۹.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۱۷۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۲۰، خطبه ۹۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۹۱، خطبه ۹۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۳، خطبه ۹۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۹، خطبه ۹۸.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۶۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۳۲۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۳۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۷۸.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۸۱، نامه ۴۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۸۲، نامه ۴۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه ۴۵.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۵، نامه ۴۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۸۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۲۱۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۲۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۹۲.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۲۰، خطبه ۹۷.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۸۱، نامه ۴۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مدر»،ج۲، ص۹۶۸.    






جعبه ابزار